Nowe regulacje dotyczą prosumentów, którzy przyłączą mikroinstalacje do sieci od 1 kwietnia 2022 r. lub samodzielnie zdecydują o przejściu do nowego modelu rozliczeń. Net-billing to opłacalny, sprawiedliwy system, który zapewni dalszy, stabilny rozwój energetyki obywatelskiej, zachęci do zwiększenia autokonsumpcji energii wyprodukowanej przez prosumenta i zmagazynowania jej nadwyżek. Wprowadzany system, będący zgodny z prawem unijnym, poprawi bezpieczeństwo pracy sieci elektroenergetycznych.
Net-billing nie wprowadza dodatkowych obowiązków dla obecnych prosumentów, korzystających z systemu opustów, związanych z przekazywaniem jakichkolwiek oświadczeń w sprawie dalszego funkcjonowania na tych zasadach. Założeniem jest uwzględnienie praw nabytych prosumentów, aby mogli nadal korzystać z dotychczasowych rozliczeń bez składania dodatkowych oświadczeń.
Jedyny obowiązek złożenia oświadczenia do sprzedawcy energii dotyczy sytuacji, w której prosument korzystający z systemu opustu chciałby zmienić system rozliczeń na net billing, czyli rozliczenia z uwzględnieniem wartości rynkowej energii elektrycznej.
Zgodnie z nowelizacją ustawy o odnawialnych źródłach energii z 29 października 2021 r. dotychczasowi prosumenci, jak również ci, którzy do 31 marca 2022 r. złożą kompletne i poprawne zgłoszenie do Operatora Sieci Dystrybucyjnej (OSD) o przyłączenie mikroinstalacji do sieci, pozostaną w systemie opustów. Będą mogli z niego korzystać przez okres kolejnych 15 lat.
Warunkiem uzyskania prawa do rozliczenia w systemie opustu jest dokonanie kompletnego i poprawnego zgłoszenia o przyłączenie mikroinstalacji w terminie do 31 marca 2022 r. Dla nabycia tego prawa nie ma natomiast znaczenia wymiana licznika, przyłączenie mikroinstalacji, wytworzenie energii elektrycznej oraz przekazanie jej do sieci. Prosument przed złożeniem zgłoszenia o przyłączenie mikroinstalacji, powinien dokonać montażu mikroinstalacji. Są to czynności techniczne, które wpłyną na moment rozpoczęcia działalności prosumenckiej, bez wpływu na nabycie prawa do rozliczania się w systemie opustu.
Nowy system rozliczania, tzw. net-billing
Wprowadzenie net-billingu, czyli systemu wartościowego rozliczenia nadwyżki energii wyprodukowanej przez prosumenta, to najważniejsza zmiana w ramach nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii z dnia 29 października 2021 r., przyjętej ostatecznie przez Sejm w dniu 2 grudnia 2021 r. w wyniku odrzucenia weta Senatu.
Wprowadzone rozwiązanie umożliwi dalszy, zrównoważony rozwój prosumentyzmu w Polsce. Mając na względzie prawa nabyte, dotychczasowi prosumenci oraz ci, którzy do 31 marca 2022 r. złożą wniosek do Operatora Sieci Dystrybucyjnej (OSD) o przyłączenie mikroinstalacji do sieci, pozostaną w systemie opustów, z którego będą korzystać przez 15 lat. Natomiast, system net-billingu będzie dotyczyć nowych prosumentów, którzy złożą wniosek o przyłączenie do sieci od 1 kwietnia 2022 r.
Nowy system rozliczeń będzie wspierał dalszy stabilny rozwój energetyki obywatelskiej w Polsce. System net-billingu, to mechanizm prosty i sprawiedliwy społecznie. Polska jest jednym z europejskich liderów w rozwoju OZE, a w szczególności instalacji fotowoltaicznych. To efekt świadomych działań rządu, których celem jest transformacja energetyczna, oparta o technologie zeroemisyjne, jak również zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego kraju
– podkreśla Ireneusz Zyska, wiceminister klimatu i środowiska, pełnomocnik rządu ds. OZE.
System net-billingu jest dla prosumenta równie prostym i nieabsorbującym czasowo mechanizmem rozliczeń, co funkcjonujący obecnie system opustów. Obliczanie wartości nadwyżki energii na koncie prosumenta będzie realizował operator w oparciu o algorytm wynikający z przepisów ustawy. Rozliczenie będzie dotyczyło wartości, a nie ilości - jak obecnie, energii elektrycznej, i będzie dokonywane w pieniądzu (PLN), a nie w kilowatogodzinach (kWh). Podstawowym celem net-billingu jest obniżenie rachunków za energię elektryczną w gospodarstwie domowym prosumenta.
Nowe rozwiązania wdrażają przepisy UE obowiązujące państwa członkowskie w tym zakresie. Zgodnie z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/944 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej, zmieniającą dyrektywę 2012/27/UE (tzw. dyrektywa rynkowa), wszyscy uczestnicy rynku energii, w tym prosumenci, muszą ponosić opłaty sieciowe. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (tzw. dyrektywa RED II) przewiduje obowiązek umożliwienia prosumentom otrzymywania wynagrodzenia odzwierciedlającego wartość rynkową energii. System net-billingu wprowadza te rozwiązania w życie.
System net-billingu będzie stanowił zachętę dla prosumentów do większej autokonsumpcji energii. Nowoczesny prosument, to aktywny uczestnik rynku energii, który korzysta z urządzeń służących do magazynowania i zarządzania energią w gospodarstwie domowym, ale również reaguje na bodźce cenowe w celu optymalizacji wysokości swoich rachunków.
Nowelizacja ustawy o OZE wprowadza także pojęcie prosumenta zbiorowego i wirtualnego. Dzięki wprowadzonym zmianom prosumentami będzie mogło zostać blisko 14 mln nowych gospodarstw domowych.
Jednocześnie, Ministerstwo Klimatu i Środowiska wyraża gotowość podjęcia działań, które pozwolą na realizację projektów parasolowych i grantowych finansowanych w ze środków Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO) na lata 2014-20. Ministerstwo Klimatu i Środowiska w toku konsultacji przeprowadzonych z udziałem przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego opracowało projekt odpowiednich regulacji, umożliwiających osobom, które zawrą w terminie do 31 marca 2022 r. umowę na dofinansowanie albo zakup lub montaż mikroinstalacji z jednostką samorządu terytorialnego lub innym uprawnionym podmiotem, realizującym projekt dofinansowany w ramach RPO, a także złożą wniosek o przyłączenie mikroinstalacji w terminie do 31 grudnia 2023 r., dokonywanie rozliczenia wytworzonej i pobranej energii elektrycznej w oparciu o system opustów.
Tempo powstawania nowych instalacji prosumenckich w Polsce jest dynamiczne dzięki dedykowanym programom wsparcia oraz spadającym cenom technologii. W ciągu zaledwie 5 lat moc instalacji OZE w Polsce wzrosła blisko dwukrotnie. Na koniec września 2021 r. wynosiła ona ponad 15 200 MW. Najbardziej rozwijającą się technologią OZE jest fotowoltaika. Od grudnia 2015 r. do września 2021 r. jej moc wzrosła blisko 60-krotnie ze 108 do 6 304,2 MW. Rośnie również liczba prosumentów. Na koniec grudnia 2015 r. było ich zaledwie 4 tys., podczas gdy na koniec września 2021 r. takich osób było już ponad 700 tys. Nowy system net-billingu stwarza warunki do dalszego dynamicznego rozwoju energetyki prosumenckiej.
Poznaj najbliższe szkolenia z zakresu ochrona środowiska
| Temat | Start | Forma | |
|---|---|---|---|
| Kontrola WIOŚ – jak się przygotować i czy jest się czego bać | 22 listopada 2024 | On-line | |
| Raportowanie niefinansowe ESG wg europejskich standardów sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju (ESRS i CSRD) | 25 listopada 2024 | Stacjonarne | |
| Gospodarka odpadami – wymagania prawne, zagadnienia praktyczne | 27 listopada 2024 | On-line | |
| Ślad węglowy - jak prawidłowo wyliczyć dla firmy i produkt | 3 grudnia 2024 | On-line | |
| Nowy CBAM- praca na danych rzeczywistych od dostawców | 3 grudnia 2024 | On-line |
