Urlop ten narasta proporcjonalnie w miarę upływu okresu zatrudnienia i powiększa się z każdym przepracowanym miesiącem o 1/12 wymiaru urlopu. Roczny wymiar urlopu dla pracowników, którzy nie przepracowali 10 lat, wynosi 20 dni. Oczywiste jest, że wymiar urlopu takich pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy ulegnie proporcjonalnemu zmniejszeniu, odpowiadającemu wymiarowi czasu pracy pracownika, i obliczany będzie w godzinach.

Przy obliczaniu wymiaru pierwszego urlopu wypoczynkowego, nie powinno zaokrąglać się wyniku w górę do pełnego dnia, jak to ma miejsce w przypadku obliczaniu wymiaru urlopu wypoczynkowego pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy – Kodeks pracy nie zawiera bowiem stosownej regulacji w tym zakresie. W tej sytuacji pierwszy urlop wypoczynkowy powinien być przeliczony na godziny i udzielony w godzinach (i minutach). Jednak pracodawcy, zgodnie z ugruntowaną już praktyką, dokonują zaokrąglenia niepełnego dnia urlopu w górę, tj. po miesiącu – 2 dni, po 2 miesiącach – 4 dni, po 3 miesiącach – 5 dni, nic nie stoi bowiem na przeszkodzie, aby pracodawcy, działający na korzyść pracownika, udzielili mu pierwszego urlopu w wyższym wymiarze, przy czym zobowiązani są pamiętać, aby nie przekroczyć w roku kalendarzowym rocznego wymiaru urlopu pracownika, tj. 20 dni.

Przykład 1

Pracownik rozpoczął pierwszą pracę w dniu 1 czerwca 2018 r. na podstawie umowy na czas określony do 31 września 2018 r. Prawo do pierwszego urlopu w wymiarze 1,66 dnia – w zaokrągleniu 2 dni, nabędzie z dniem 30 czerwca (1/12 z 20 dni). Następnie, z upływem każdego miesiąca pracy, tj. 31 lipca, 31 sierpnia i 30 września, nabywa prawo do kolejnej „cząstki” urlopu wypoczynkowego.

Przykład 2

Pracownik pozostawał w zatrudnieniu od 1 do 15 marca 2019 r., a następnie od 6 lipca 2019 r. do 15 października 2019 r. Miesięczny okres zatrudnienia uprawniający do pierwszego urlopu wypoczynkowego upłynie 20 lipca 2019 r. czyli po 30 dniach pracy.
Główny Inspektor Pracy w stanowisku z dnia 5.07.2010 r. (GPP-110-4560-41-1/10/PE/RP) stwierdził, że „(…) Wymiar pierwszego urlopu stanowi ułamek 1/12 z wymiaru przysługującego pracownikowi po przepracowaniu roku, czyli z 20 dni. Otrzymany wynik nie jest liczbą całkowitą (1,66), brak jest natomiast ustawowej regulacji zaokrąglania wymiaru tego urlopu do pełnych jednostek tak, jak jest to przewidziane w stosunku do urlopu pracowników niepełnoetatowych (art. 1542 k.p.). W związku z powyższym w praktyce powstają wątpliwości co do sposobu udzielania urlopu, którego wymiar nie jest określony w pełnej jednostce dnia. Naszym zdaniem, z uwagi na brak szczególnej regulacji, należy stosować określony w art. 154 ust. 2 k.p. ogólny sposób udzielania urlopu z przeliczeniem na godziny. Pracodawca może, z korzyścią dla pracownika, zaokrąglić w górę ustalony wymiar urlopu do pełnych godzin lub do pełnych dni, pamiętając jednak, aby wymiar urlopu pracownika w roku kalendarzowym nie przekroczył przysługującego mu wymiaru, czyli 20 dni (160 godzin). (…).”

W praktyce może zdarzyć się sytuacja, w której pracownik nie nabędzie prawa do pierwszego urlopu w roku kalendarzowym, w którym rozpoczął pracę. Dzieje się tak w przypadku, gdy nie zdoła przepracować okresu pełnego miesiąca uprawniającego go do nabycia prawa do urlopu.

Przykład

Pracownik rozpoczął zatrudnienie w dniu 10 grudnia 2017 r., w oparciu o umowę o pracę zawartą na czas określony do dnia 30.04.2018 r. Do końca 2017 r. nie przepracował okresu pełnego miesiąca uprawniającego do urlopu w tym roku.
Prawo do kolejnego urlopu, już w pełnym wymiarze, nabędzie w dniu 1 stycznia 2018 r. Przy ustalaniu miesiąca pracy dla celów nabycia prawa do pierwszego urlopu stosuje się potoczne zasady liczenia terminów, odrębne od tych, które ustalono na gruncie prawa cywilnego dla obliczania terminów nabywania uprawnień ze stosunku pracy. W wyroku z dnia 19 grudnia 1996 r., sygn. akt I PKN 47/96, Sąd Najwyższy stwierdził, że: „Sposób liczenia terminów określony w art. 112 K.c. nie ma zastosowania do okresów, od których zależy nabycie uprawnień pracowniczych (...)”. A zatem, stosując potoczny sposób liczenia, miesięczny okres zatrudnienia rozpoczęty np. 1 marca zakończy się 31 marca, a roczny okres liczony od 13 lutego zakończy się 12 lutego następnego roku.