Rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem korzystającym z ochrony przedemerytalnej dopuszczalne w przypadku:

• przejścia zakładu pracy lub jego części na nowego pracodawcę, za 7-dniowym uprzedzeniem przez pracownika (art. 23¹ § 4 Kodeksu pracy),
• porozumienia stron o rozwiązaniu stosunku pracy (art. 30 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy),
• wypowiedzenia dokonanego przez pracownika (art. 30 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy),
• z upływem czasu, na który umowa była zawarta (art. 30 § 1 pkt 4 Kodeksu pracy),
• przywrócenia pracownika do pracy u poprzedniego pracodawcy, za 3-dniowym uprzedzeniem (art. 48 § 2 Kodeksu pracy),
• rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę z winy pracownika (art. 52 Kodeksu pracy) oraz z powodu długotrwałej nieobecności pracownika w pracy, (art. 53 Kodeksu pracy),
• rozwiązania umowy o pracę przez pracownika, np. z powodu ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika (art. 55 Kodeksu pracy)
• ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy (art. 41¹ Kodeksu pracy).

Ponadto, stosunek pracy w pracownikiem w wieku przedemerytalnym rozwiązuje się
z mocy prawa w przypadku jego wygaśnięcia, tj. w razie:

• śmierci pracodawcy będącego osobą fizyczną (art. 63² Kodeksu pracy),
• upływu 3-miesięcznego okresu nieobecności pracownika w pracy z powodu tymczasowego aresztowania (art. 66 Kodeksu pracy).

Co ważne, jeżeli pracownik taki zatrudniony jest u więcej niż jednego pracodawcy, to
z ochrony korzysta w ramach każdego z tych stosunków pracy. Stanowisko takie potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 10 stycznia 2019 r., sygn. akt I PK 202/17, w którym uznał, że "radcy prawnemu zatrudnionemu jednocześnie w więcej niż jednym zakładzie pracy przysługuje ochrona przed wypowiedzeniem umowy o pracę w oparciu o przepisy art. 39 k.p. w każdym z tych zakładów".

Ochrona przedemerytalna wyłączona jest również w stosunku do pracowników, którzy nabyli prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy (warto podkreślić tutaj, że ochrona przed wypowiedzeniem nie obejmuje pracowników, którzy mają prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy). Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 27 stycznia 2016 r., sygn. akt III PZP 9/15, stwierdził, iż „przepis art. 40 k.p. wyłącza stosowanie zakazu wypowiedzenia umowy o pracę, o którym mowa w art. 39 k.p. niezależnie od tego, czy uzyskanie przez pracownika prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy nastąpiło przed czy w okresie ochronnym”. Przy czym, w tej sytuacji nie wystarczy samo spełnienie przez pracownika ustawowych warunków do nabycia renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, ale ustalenie tego prawa przez organ rentowy. Potwierdził to Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 stycznia 2012 r., sygn. akt II PK 149/11, przyznając, że "ochrona przed wypowiedzeniem umowy o pracę wynikająca z art. 39 k.p. jest wyłączona w stosunku do osoby całkowicie niezdolnej do pracy, której prawo do renty z tego tytułu zostało ustalone decyzją organu rentowego".

W związku z tym, że przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę stosuje się odpowiednio do zmiany warunków pracy lub płacy w drodze wypowiedzenia zmieniającego, to ochrona pracowników w wieku przedemerytalnym będzie również obejmować zakaz wypowiadania przez pracodawcę warunków pracy lub płacy. Jednak również w tym przypadku przewidziane są wyjątki od tej zasady.

I tak, zgodnie z art. 43 Kodeksu pracy, pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy lub płacy pracownikowi korzystającemu z ochrony przedemerytalnej, jeżeli:

• jest to konieczne ze względu na wprowadzenie nowych zasad wynagradzania dotyczących ogółu pracowników zatrudnionych u danego pracodawcy lub tej ich grupy, do której pracownik należy,
• pracownik ten ma stwierdzoną orzeczeniem lekarskim utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy albo niezawinioną przez pracownika utratę uprawnień koniecznych do jej wykonywania

Kolejny wyjątek od zakazu dokonywania wypowiedzenia zmieniającego stanowi wypowiedzenie warunków pracy lub płacy ze względu na zmiany w układzie zbiorowym pracy, np. konieczność zastąpienia postanowień układu zbiorowego mniej korzystnych dla pracowników postanowieniami dla nich korzystniejszymi.

Dozwolone jest również dokonanie wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy lub płacy, w ramach zwolnień grupowych lub zwolnień indywidualnych, pracownikom w wieku przedemerytalnym na podstawie ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, np. z przyczyn ekonomicznych lub z powodu likwidacji stanowisk pracy.