Dla początkujących przedsiębiorców temat optymalizacji może wydawać się skomplikowany, ale warto zagłębić się w niego, ponieważ odpowiednia struktura podatkowa może znacząco zwiększyć rentowność firmy.
Kluczowe Strategie
1. Estoński CIT – nowoczesne podejście do podatku dochodowego
Estoński CIT, czyli ryczałt od dochodów spółek, to uproszczona forma opodatkowania dostępna m.in. dla spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, które spełniają określone warunki – takie jak niewypłacanie zysków, zatrudnianie co najmniej jednego pracownika (poza wspólnikami) oraz nieprowadzenie działalności finansowej, np. w zakresie obrotu instrumentami finansowymi. W tym modelu podatek dochodowy (CIT) jest płacony dopiero w momencie wypłaty zysku wspólnikom. Dopóki zysk pozostaje w firmie i jest reinwestowany, nie powstaje obowiązek podatkowy.
Istotne tu jest to, by precyzyjnie spełnieniać kryteria kluczowe dla skorzystania z tej preferencji, regulowane ustawą z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, w szczególności dział III, rozdział 6 – Ryczałt od dochodów spółek (art. 28c–28t).
Warto też spojrzeć na interpretacje Dyrektora KIS w tym kontekście. I tak na przykład w interpretacji indywidualnej z 13 września 2023 r. (nr 0111-KDIB1-2.4010.343.2023.2.AK), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że podatnik, który spełnia warunki ustawowe i nie wypłaca zysku, nie jest zobowiązany do zapłaty CIT w czasie trwania opodatkowania ryczałtem. Z kolei w interpretacji z 10 stycznia 2024 r. (nr 0114-KDIP2-2.4010.149.2023.2.SP) wskazano, że pokrycie strat z lat ubiegłych ze środków osiągniętych w okresie objętym estońskim CIT nie jest traktowane jako wypłata zysku, a więc nie generuje obowiązku podatkowego. Co ciekawe, interpretacja z 4 sierpnia 2023 r. (nr 0111-KDIB1-1.4010.192.2023.2.BS) potwierdziła również, że spółka, która zatrudnia zleceniobiorcę zamiast pracownika etatowego, nie spełnia warunków dla estońskiego CIT,
Dlaczego warto?
Estoński CIT sprzyja rozwojowi przedsiębiorstw, ponieważ pozwala na odroczenie opodatkowania aż do momentu faktycznej dystrybucji zysku. Przedsiębiorcy zyskują dzięki temu większe możliwości inwestycyjne, mogąc w pełni wykorzystać wypracowane środki na rozwój działalności.
2. Ulga B+R – wsparcie dla innowacyjnych firm
Ulga na badania i rozwój (B+R) pozwala odliczyć od podstawy opodatkowania wydatki poniesione na prace badawcze, rozwój produktów czy usprawnienia technologiczne. Nawet niewielkie zmiany w procesach mogą kwalifikować się jako działania B+R. Zgodnie z interpretacjami indywidualnymi wydawanymi przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, przedsiębiorcy mogą odliczyć od podstawy opodatkowania koszty kwalifikowane ponoszone na prace badawcze i rozwojowe, nawet jeśli nie prowadzą działalności w wyspecjalizowanych instytutach naukowych. Przykładowo, w interpretacji z 14 listopada 2023 r. (nr 0111-KDIB1-3.4010.520.2023.2.IZ), organ uznał, że koszty wynagrodzeń pracowników zaangażowanych w rozwój nowego oprogramowania mogą zostać uznane za koszty kwalifikowane. Podobnie, w interpretacji z 21 sierpnia 2023 r. (nr 0111-KDIB1-1.4010.318.2023.1.MF), wskazano, że przedsiębiorca może skorzystać z ulgi B+R również wtedy, gdy prace rozwojowe nie zakończyły się jeszcze wdrożeniem produktu na rynek. Interpretacje te potwierdzają, że ulga B+R może być stosowana szeroko, również przez małe i średnie przedsiębiorstwa, pod warunkiem odpowiedniego udokumentowania prac i kosztów.
Kluczowe przepisy dotyczące ulgi B+R to: dla podatników CIT – art. 18d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, dla podatników PIT – art. 26e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepisy te określają m.in. definicję działalności B+R, katalog kosztów kwalifikowanych oraz zasady i limity odliczeń.
Dlaczego warto?
To realna oszczędność – każda złotówka wydana na innowacje może być odliczona dwukrotnie (raz jako koszt, drugi raz w uldze). To skuteczne narzędzie szczególnie dla firm działających w dynamicznych branżach.
3. Fundacja rodzinna – planowanie sukcesji i oszczędność podatkowa
Fundacja rodzinna to stosunkowo nowa instytucja w polskim prawie (od 2023 roku), która może pełnić funkcję właściciela spółki z o.o. Dzięki temu możliwe jest skuteczne planowanie sukcesji, ale też optymalizacja podatkowa – np. dywidendy wypłacane fundacji rodzinnej nie są opodatkowane CIT-em ani PIT-em. Jako narzędzie optymalizacji może być wykorzystywana, o ile spełna swoje podstawowe kryteria, czyli przede wszystkim służy planowaniu i zabezpieczeniu sukcesji. Przepisy dotyczące zakresu dozwolonej działalności gospodarczej prowadzonej przez fundacje rodzinne były przedmiotem licznych interpretacji indywidualnych wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Z interpretacji tych wynika, że fundacja rodzinna może m.in. zbywać udziały, akcje lub inne tytuły uczestnictwa w spółkach prawa handlowego i podobnych podmiotach, a dochody uzyskane z takiej działalności nie będą podlegały opodatkowaniu. Takie stanowisko potwierdzono w interpretacji z dnia 27 grudnia 2023 r. (nr 0111-KDIB1-2.4010.620.2023.1.EJ). Z kolei uczestnictwo fundacji rodzinnej w spółce cywilnej uznane zostało za działalność wykraczającą poza dozwolony zakres, w związku z czym dochody z tego tytułu podlegają opodatkowaniu według stawki 25% – tak wskazano w interpretacji z dnia 20 października 2023 r. (nr 0111-KDIB1-2.4010.186.2023.2.EJ). Dyrektor KIS potwierdził również, że udzielanie licencji oraz wynajem nieruchomości na rzecz podmiotów trzecich – innych niż fundator i beneficjenci – mieści się w granicach dozwolonej działalności gospodarczej fundacji rodzinnej, a uzyskiwane z tego tytułu dochody nie będą opodatkowane, co wynika z interpretacji z dnia 2 października 2023 r. (nr 0114-KDIP2-1.4010.362.2023.2.KS). Natomiast wniesienie wkładu niepieniężnego w postaci nieruchomości do spółki prawa handlowego, jeżeli nieruchomość ta została nabyta przez fundację specjalnie w celu jej wniesienia do spółki, zostało uznane za działalność wykraczającą poza dopuszczalny zakres. W związku z tym dochód z tytułu takiego działania podlega opodatkowaniu, co potwierdza interpretacja z dnia 22 grudnia 2023 r. (nr 0114-KDIP2-1.4010.543.2023.3.MR1).
Dlaczego warto?
Fundacja rodzinna to bezpieczne narzędzie do akumulowania kapitału i przekazywania majątku w rodzinie bez dodatkowych podatków.
4. Wynagrodzenie członków zarządu – elastyczna forma rozliczenia
Członkowie zarządu mogą otrzymywać wynagrodzenie na podstawie uchwały lub kontraktu menedżerskiego. Wynagrodzenie to jest kosztem uzyskania przychodu dla spółki, co obniża podstawę opodatkowania. Podstawę prawną stanowią tu:
- art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (ustawa z dnia 15 lutego 1992 r., Dz.U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) – ogólna zasada zaliczania kosztów do kosztów uzyskania przychodów;
- art. 16 ust. 1 pkt 38a i 38b ustawy o CIT – wyjątki, dotyczące np. wynagrodzeń wypłacanych bez podstawy prawnej;
- Kodeks spółek handlowych (art. 203¹ KSH) – wynagrodzenie członka zarządu ustalone uchwałą zgromadzenia wspólników.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w licznych interpretacjach potwierdził, że wynagrodzenie wypłacane członkom zarządu na podstawie uchwały może być kosztem podatkowym, jeśli zostało prawidłowo udokumentowane i wypłacone na podstawie ważnej uchwały. Przykładowo, w interpretacji z 21 grudnia 2023 r. (nr 0111-KDIB1-2.4010.518.2023.1.MS), wskazano, że wynagrodzenie członka zarządu na podstawie uchwały wspólników, odpowiadające faktycznemu świadczeniu usług zarządczych, stanowi koszt uzyskania przychodu. Podobnie, w interpretacji z 14 sierpnia 2023 r. (nr 0111-KDIB2-1.4010.248.2023.2.MKU), organ potwierdził możliwość zaliczenia do kosztów również wynagrodzenia wypłacanego na podstawie kontraktu menedżerskiego, pod warunkiem prawidłowego rozliczenia składek i podatków.
Dlaczego warto?
To rozwiązanie umożliwia legalne i elastyczne przeniesienie części zysku spółki do osób fizycznych (członków zarządu), przy uniknięciu podwójnego opodatkowania typowego dla wypłaty dywidendy – najpierw CIT w spółce, a następnie PIT po stronie wspólnika. Wynagrodzenie zarządu obciąża wynik podatkowy spółki, a osoba fizyczna opodatkowuje je tylko raz, na ogólnych zasadach.
5. Leasing operacyjny – sposób na obniżenie podatków
Leasing operacyjny to forma finansowania zakupu środków trwałych (np. samochodów, maszyn), w której raty leasingowe można zaliczyć w koszty uzyskania przychodu. Dotyczy to zarówno części kapitałowej, jak i odsetkowej raty. Leasing operacyjny polega na tym, że leasingodawca (firma leasingowa) przekazuje leasingobiorcy (firmie) prawo do korzystania z danego przedmiotu na określony czas i za określoną opłatą. Po zakończeniu umowy możliwe są trzy scenariusze:
- Wykup przedmiotu leasingu (często za wartość rynkową lub symboliczną)
- Zwrócenie przedmiotu do leasingodawcy
- Przedłużenie umowy leasingowej
Dlaczego warto?
Zmniejsza to podstawę opodatkowania CIT i pozwala firmie korzystać z nowoczesnego sprzętu bez konieczności dużego jednorazowego wydatku.
6. Przeniesienie własności nieruchomości do spółki
Jeśli przedsiębiorca posiada nieruchomość wykorzystywaną w działalności gospodarczej, może rozważyć jej wniesienie aportem do spółki z o.o. lub wynajęcie tej nieruchomości spółce, której jest właścicielem lub wspólnikiem. Obie formy mogą stanowić narzędzie do racjonalnego planowania podatkowego, przy zachowaniu zgodności z przepisami. To rozwiązanie musi być wprowadzone zgodnie z literą prawa zawartą w kilku regulacjach, mianowicie:
- art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT (ustawa z dnia 15 lutego 1992 r., Dz.U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) – wskazuje, że przychodem dla spółki może być wartość wkładu niepieniężnego, z wyjątkami;
- art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT (ustawa z dnia 26 lipca 1991 r., Dz.U. z 2024 r. poz. 226 ze zm.) – przychód z najmu nieruchomości użyczonej lub wynajętej spółce;
- Kodeks spółek handlowych (art. 14 § 1 i art. 158) – regulacje dotyczące wnoszenia wkładów niepieniężnych (aportów) do spółki.
Dostępne są też ciekawe interpretacje z tego zakresu. Przykładowo w interpretacji indywidualnej z 22 grudnia 2023 r. (nr 0114-KDIP2-1.4010.543.2023.3.MR1), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że wniesienie nieruchomości aportem do spółki z o.o. może stanowić działalność wykraczającą poza zakres dozwolonej działalności fundacji rodzinnej (jeśli ta była właścicielem nieruchomości), co skutkowałoby opodatkowaniem – co pokazuje, że intencja wniesienia nieruchomości i jej wcześniejsze przeznaczenie ma znaczenie podatkowe. Z kolei w interpretacji z 24 lipca 2023 r. (nr 0115-KDIT3.4011.416.2023.2.AD), potwierdzono, że wynajem nieruchomości przez osobę fizyczną spółce z o.o., której jest udziałowcem, może być rozliczany jako przychód z najmu prywatnego i opodatkowany ryczałtem, o ile nieruchomość nie jest składnikiem majątku firmowego tej osoby.
Dlaczego warto?
Pozwala to na wygenerowanie kosztów w spółce (np. opłaty za najem), a jednocześnie umożliwia optymalizację podatków osobistych właściciela.
Optymalizacja podatkowa w spółce z o.o. to nie konieczność kombinowania, ale korzystanie z legalnych możliwości, które oferuje polskie prawo. Dobrze zaplanowana strategia podatkowa pozwala nie tylko zmniejszyć zobowiązania wobec fiskusa, ale też efektywnie zarządzać majątkiem firmy i przygotować ją na dalszy rozwój. Najważniejsze jest poznanie podstaw podatkowych i skorzystanie z porady księgowego lub doradcy podatkowego, a także podjęcie szkoleń przedstawiających najnowsze rozwiązania, tak aby móc być na bieżąco z wszelkimi zmianami podatkowymi.
Więcej artykułów z zakresu podatków znajdziesz w Monitor CDK. Pobierz TUTAJ
