Obecnie w systemie nie ma założeń obligatoryjnego przekazywania danych w postaci ujednoliconych struktur logicznych w podatkach dochodowych, a księgi w tym zakresie przekazywane są wyłącznie na żądanie organu. Ta sytuacja ma ulec zmianie od nowego roku. Jak czytamy w rozporządzeniu, odraczane od kilku lat przepisy ustawy o CIT wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2025. Nowe obowiązki będą realizowane według poniższego harmonogramu za lata podatkowe rozpoczynające się po:
- od 2025 r. - podatkowe grupy kapitałowe oraz podatników CIT których wartość przychodu w poprzednim roku podatkowym przekroczyła 50 mln euro (struktura logiczna JPK_KR),
- od 2026 r. – pozostałych podatników CIT obowiązanych przesyłać ewidencję JPK_VAT oraz podatników PIT (rozliczających się na zasadach ogólnych, stawką liniową i ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych) obowiązanych przesyłać ewidencję JPK_VAT (struktury logiczne JPK_KR, JPK_PKPiR oraz JPK_EWP),
- od 2027 r. – wszystkich podatników (struktury logiczne JPK_KR, JPK_PKPiR oraz JPK_EWP).
Nowe dane w JPK od 2025 roku
Ministerstwo opublikuje wzory struktury logicznej JPK_KR_PD oraz nową wyodrębnioną z pierwotnie proponowanej struktury JPK_KR) -strukturę JPK_ST, zawierającą wzór struktury logicznej w zakresie środków trwałych. Pod tym kątem warto zbierać potrzebne dane, które mają znaleźć się w nowej dokumentacji, mianowicie:
- Numer identyfikacji podatkowej kontrahenta podatnika, o ile został nadany,
- Numer identyfikujący fakturę w Krajowym Systemie e-Faktur, o ile został nadany do dnia przekazania księgi - wyłącznie w przypadku wystawionych przez podatnika faktur stanowiących dowód księgowy,
- Znaczniki identyfikujące konta ksiąg.
- Dane potwierdzające nabycie, wytworzenie lub wykreślenie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej z ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.
- Wysokość różnicy pomiędzy wynikiem bilansowym i podatkowym.
Znaczniki kont
Wprowadzenie znacznika konta ma usprawnić pracę organów skarbowych poprzez ułatwienie prawidłowej identyfikacji kont ksiąg rachunkowych. Sposób wykazywania w księgach dodatkowych danych – znaczników kont – określa 7 załączników, które zawierają stosowne słowniki znaczników identyfikujących konta ksiąg, które mają zastosowanie dla:
- banków,
- zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji,
- jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2023 r. poz. 571), sporządzających sprawozdanie finansowe,
- funduszy inwestycyjnych,
- domów maklerskich,
- spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych,
- pozostałych jednostek. ‘
Nowości w sprawozdaniach o środkach trwałych
Rozporządzenie wskazuje dane, jakie trzeba będzie wprowadzić do JPK_ST, aby potwierdzić nabycie, wytworzenie lub wykreślenie z ewidencji środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej. W nowej wersji powinny one zostać uzupełnione o:
- numer identyfikujący fakturę w Krajowym Systemie e-Faktur, o ile został nadany do dnia przekazania księgi, wyłącznie w przypadku faktur stanowiących dowód księgowy zbycia środka trwałego lub wartości niematerialnych i prawnych,
- numer dokumentu, na podstawie którego przyjęto do używania środek trwały lub wartość niematerialną i prawną,
- rodzaj dowodu potwierdzającego nabycie, wytworzenie lub wykreślenie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej z ewidencji.
Należy podkreślić, że zakres danych podlegających przekazaniu na podstawie powyższego zapisu będzie różnił się w zależności od zdarzenia gospodarczego (nabycie, wytworzenie lub wykreślenie z ewidencji) związanego z danym środkiem trwałym lub wartością niematerialną i prawną. Warto wskazać jako przykład, że numer identyfikujący fakturę w Krajowym Systemie e-Faktur wykazywany jest tylko w przypadku zbycia środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej. Co istotne powyższy obowiązek nie będzie miał zastosowania w odniesieniu do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wprowadzonych do ewidencji przed dniem 1 stycznia 2025 r.
Podatnicy będą również uwzględniać w prowadzonych księgach wysokość różnicy pomiędzy wynikiem bilansowym i podatkowym, które zostaną ustalone w opracowywanych strukturach logicznych JPK_KR w podziale na:
- wysokość przychodów zwolnionych z opodatkowania (trwałe różnice pomiędzy zyskiem/stratą dla celów rachunkowych a dochodem/stratą dla celów podatkowych),
- wysokość przychodów niepodlegających opodatkowaniu w roku bieżącym,
- wysokość przychodów podlegających opodatkowaniu w roku bieżącym, ujętych w księgach rachunkowych lat ubiegłych,
- wysokość kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów (trwałe różnice pomiędzy zyskiem/stratą dla celów rachunkowych a dochodem/stratą dla celów podatkowych),
- wysokość kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów w bieżącym roku,
- wysokość kosztów uznawanych za koszty uzyskania przychodów w roku bieżącym, ujętych w księgach lat ubiegłych.
Projekt zakłada więc, że urzędy uzyskają szerszą niż dotychczas wiedzę na temat działalności firm. Projektowane rozporządzenie będzie też miało bez wątpienia wpływ na sytuację mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców objętych tym nowym obowiązkiem przekazywania ksiąg rachunkowych. Poniosą oni koszty chociażby dostosowania systemów finansowo-księgowych do proponowanych zmian.
Reakcja rynku - apel przedsiębiorców o odroczenie zmian
Noewlizacja zbiega się w czasie z wejściem w życie obowiązkowego KSeF, co sprawia, że firmy zostana mocno obarczone dostosowaniem procesów i narzędzi. Budzi to zrozumiały sprzeciw, który nasilają nieścisłości co do danych, jakie należy pzrekazywać. Jak zaznacza Konfederacja Lewiatan: "Do prawidłowego wdrożenia JPK_CIT konieczne jest odpowiednio wczesne opublikowanie ostatecznej wersji schemy służącej raportowaniu przynajmniej na 18-24 miesiące przed wejściem w życie obowiązku posiadania systemów generujących pliki JPK. Okres ten jest wymagany, aby w pierwszej kolejności dostawcy systemów księgowych mieli czas na opracowanie rozwiązań zgodnych z finalną schemą, a następnie, aby podatnicy mieli czas na wprowadzenie tych rozwiązań w ramach swoich systemów księgowych i ich przetestowanie". Ekspertka z grupy zrzeszającej przedsiębiorców Anna Słomińska-Wernik zwraca też uwagę na techniczne blokady w przesyle danych, które także utrudnią wywiażanie się z obowiązków. – Obecnie, dla porównania przy raportowaniu JPK_VAT obowiązuje limit przesyłu plików 100 MB, co skutkuje koniecznością podziału pliku JPK_VAT za jeden miesiąc np. na klika części. Wskazane zatem byłoby potwierdzenie technicznej możliwości przesyłania plików JPK_KR_PD, JPK_ST o wielkości np. do 10- 20 GB, bez konieczności ich podziału. Z uwagi również na ilość danych przesyłanych przez dużych podatników wskazane jest wprowadzenie możliwość przekazywania dzienników za okresy krótsze niż rok np. dzienne, miesięczne.
