Jedną z najprostszych metod pozyskiwania takich informacji jest badanie opinii pracowników, w szczególności tych, którzy przejawiają wyraźne symptomy stresu. Innym sposobem jest przygotowanie stosownych kwestionariuszy do badania stresu zawodowego lub ankiet do samooceny. Co ważne, warto zbadać nie tylko czynniki, które mogą stresować wszystkich pracowników w jednakowy sposób, ale również czynniki, które stresują indywidualnych pracowników i wiążą się z określonym stanowiskiem czy pełnieniem określonej funkcji w kontekście konkretnego zakładu pracy.
Poznanie przyczyn i poziomu stresu stanowi punkt wyjścia dla pracodawcy
w podjęciu właściwych działań zmierzających do ograniczenia stresu wśród pracowników i jego przeciwdziałaniu w przyszłości.
Jakie działania może zatem podjąć pracodawca?
Po pierwsze, pracodawca może zadbać o właściwe warunki fizyczne pracy, czyli zagwarantować pracownikom prawidłową ergonomię pracy, w szczególności zapewnić odpowiednią temperaturę w pomieszczeniach, odpowiednie oświetlenie, odpowiednią przestrzeń i właściwe wyposażenie stanowiska pracy (np. wygodne krzesło czy biurko o właściwej wysokości), ograniczyć hałas, zapewnienić dostępu do sanitariatów, zlikwidować nieprzyjemne lub uciążliwe zapachy na stanowiskach pracy, zabezpieczyć substancje niebezpieczne i zapewnić środki ochrony przed takimi substancjami.
Po drugie, może dostosować psychospołeczne warunki pracy do możliwości poszczególnych pracowników. Tutaj chodzi przede wszystkim o jasne i precyzyjne określenie podziału zadań w zespole oraz zadań powierzanych pracownikom, w szczególności przygotowanie dla pracowników przejrzystych zakresów obowiązków, które wskazywać będą nie tylko na konkretne obowiązki, ale również na zakres odpowiedzialności i upoważnień; ponadto, powinien określić sposób wykonywania pracy na danym stanowisku.
Pracodawca powinien także zapobiec powstaniu wśród pracowników konfliktu roli zawodowej. Wymaga to m. in. dopasowania zadań wykonywanych na poszczególnych stanowiskach do kwalifikacji pracowników i ich aspiracji, formułowania w stosunku do pracowników jasnych, spójnych i w miarę stałych wymagań, określenie przejrzystych zasad awansu, rozwoju, otrzymania większego wynagrodzenia, premii czy nagród; wsparcia pracowników w kontaktach z trudnymi klientami i takiej organizacji pracy (np. ograniczona liczba pracy w godzinach nadliczbowych, brak częstych wyjazdów służbowych, brak oczekiwania ciągłej dyspozycyjności), aby nie wywierała ona nadmiernego wpływ na życie prywatne pracowników czy też nie wymagała od nich zacierania granic pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym.
Kolejny obszar w ramach psychospołecznych warunków pracy to wsparcie ze strony współpracowników i/lub przełożonych, czyli stworzenie takiego system motywacyjnego, który będzie zorientowany na współpracę, a nie na rywalizację; stworzenie pracownikom przestrzeni na samodzielność i kreatywność, np. włączanie ich w podejmowanie decyzji; zapewnienie kontaktu z przełożonymi oraz jasnej komunikacji na linii pracownik – przełożony – pracownik oraz udzielanie informacji zwrotnej; przekazywanie pracownikom istotnych informacji o strategicznych decyzjach, kondycji pracodawcy, o trwających czy planowanych zmianach; zapewnienie środków niezbędnych do pracy, wyposażenia, urządzeń lub materiałów; reagowanie na bieżące problemy i udzielanie potrzebnego wsparcia; podjęcie działań mających na celu wyeliminowanie uznaniowego traktowania i oceniania, dyskryminacji, mobbingu oraz przemocy fizycznej i psychicznej.
Niezależnie od zakresu działań podejmowanych na rzecz poprawy szeroko rozumianych warunków pracy, pracodawca powinien stale zwiększać świadomość i umiejętności pracowników w radzeniu sobie ze stresem. Jednym z najbardziej popularnych i dostępnych narzędzi są szkolenia, często organizowane bezpłatnie przez inspekcję pracy w ramach programów prewencyjnych. Innym skutecznym narzędziem jest zapewnienie pracownikom dostępu do materiałów na temat stresu i jego skutków. Nierzadko zdarza się, że pracodawcy, w trosce o zdrowie pracowników, w szczególności tych dotkniętych zdrowotnymi skutkami stresu, zapewniają pomoc i rehabilitację, oraz – w celu zapobieżenia podobnym sytuacja w przyszłości - wdrażają specjalne programy zarządzania stresem, w których obowiązkowo uczestniczą pracownicy wszystkich szczebli.
