piątek, 17 styczeń 2025 12:08

Sprawozdawczość środowiska przedsiębiorców w pierwszym kwartale 2025 roku

Początek roku to intensywny okres dla wszystkich przedsiębiorców, którzy muszą zmierzyć się z licznymi rozliczeniami, obowiązkiem składania oświadczeń oraz raportów, a także uiszczaniem różnych opłat. Część z nich dotyczy kwestii ochrony środowiska. Jakich formalności w tym zakresie należy dokonać w pierwszym kwartale 2025 roku? Kiedy należy złożyć sprawozdania i uiścić opłaty? Jakie konsekwencje wiążą się z niedopełnieniem tych obowiązków? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w tym artykule.

28 luty 2025 – Raport do Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami

Jednym z pierwszych sprawozdań środowiskowych, z którymi będą musieli zmierzyć się przedsiębiorcy na początku roku, jest tzw. raport KOBiZE. Raport stanowi informację o wielkości emisji do powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji oraz prowadzonej działalności, na skutek której występuje emisja.

Obowiązek raportowania wynika z art. 7 ustawą z 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji.

Kto powinien złożyć raport do KOBiZE?

 Do złożenia raportu zobowiązany jest podmiot korzystający ze środowiska, czyli taki, którego działalność powoduje jakąkolwiek emisję do powietrza. To oznacza, że jeśli w zakładzie:

  • prowadzone są procesy technologiczne tj. obróbka drewna, spawanie, malowanie, klejenie, drukowanie,
  • wykorzystywane są kotły grzewcze, agregaty prądotwórcze, nagrzewnice gazowe oraz eksploatowane inne urządzenia techniczne powodujące emisję,
  • odbywa się magazynowanie lub przeładunek paliw np. oleju opałowego, gazu propan-butan,
  • odbywa się suszarnie owoców, warzyw, zboża,
  • użytkowane są samochody służbowe, wózki widłowe lub inne maszyny (koparki, ładowarki itd.),

wówczas taki przedsiębiorca zobowiązany jest do złożenia raportu do KOBIZE.

Przepisy nie przewidują żadnych zwolnień z tytułu wielkości emisji. Tak więc jakakolwiek emisja zanieczyszczeń do powietrza przesądza o konieczności złożenia raportu.

Raport do KOBiZE należy złożyć do końca lutego każdego roku za rok poprzedni za pośrednictwem strony internetowej www.krajowabaza.kobize.pl, korzystając z konta utworzonego dla podmiotu korzystającego ze środowiska.

Co grozi za niezłożenie raportu?

Obecnie przepisy prawa nie przewidują sankcji za niezłożenie raportu do KOBiZE, jednakże nie zwalnia to przedsiębiorców z obowiązku jego wypełnienia. Jeśli w trakcie kontroli WIOŚ okaże się, że przedsiębiorca nie składał przedmiotowych raportów, w zarządzeniu pokontrolnym organ może nakazać uzupełnienie zaległych raportów, a w przypadku niewykonania tego obowiązku, nałożyć grzywnę w drodze mandatu karnego.

28 luty 2025 – Sprawozdanie do Bazy Danych Sprawozdań

 W tym terminie część przedsiębiorców powinna złożyć także sprawozdanie do BDS. Stanowi ono informację o substancjach zubożających warstwę ozonową (SZWO) i fluorowanych gazach cieplarnianych (F-gaz) wprowadzanych do obrotu na terytorium Polski w roku poprzednim.

Obowiązek złożenia sprawozdania wynika z art. 39 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych.

Kto powinien złożyć raport do BDS?

Sprawozdanie do BDS powinien złożyć podmiot, który:

  • przywozi do Polski F-GAZY lub SZWO,
  • wywozi z Polski F-GAZY lub SZWO;
  • stosuje F-GAZY lub SZWO,
  • prowadzi odzysk, recykling, regenerację lub zniszczenie F-GAZÓW lub SZWO,
  • przywozi do Polski produkty, stacjonarne lub ruchome urządzenia, stacjonarne lub ruchome systemy ochrony przeciwpożarowej, gaśnice lub systemy klimatyzacji w niektórych pojazdach silnikowych, zawierające F-GAZY lub SZWO,
  • wywozi z Polski produkty, urządzenia lub systemy ochrony przeciwpożarowej lub gaśnice, a także systemy klimatyzacji w niektórych pojazdach silnikowych, zawierające F-GAZY lub SZWO.

Sprawozdanie należy złożyć na stronie internetowej www.bds.ichp.pl  korzystając z konta użytkownika Bazy Danych Sprawozdań.

Co grozi za niezłożenie sprawozdania?

Za niezłożenie sprawozdania w terminie grozi administracyjna kara pieniężna w wysokości od 600 zł do 4 500 zł.

28 luty 2025  – Opłata roczna za wpis do BDO

28 lutego 2025 roku mija również termin uiszczenia opłaty roczną za wpis do Rejestru podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami (BDO).

Przedmiotowy obowiązek został określony w art. 57 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach.

Wysokość opłaty rocznej jest uzależniona od wielkości przedsiębiorstwa i od 2025 roku wynosi odpowiednio:

200 zł - dla mikroprzedsiębiorców

800 zł – dla pozostałych podmiotów

Kto wnosi opłatę roczną?

Do uiszczenia opłaty zobowiązani są przedsiębiorcy wprowadzający:

  • sprzęt elektryczny i elektroniczny,
  • baterie lub akumulatory,
  • pojazdy,
  • produkty w opakowaniach,
  • produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych,
  • narzędzia połowowe zawierające tworzywa sztuczne,
  • opony,
  • oleje smarowe,

a także

  • autoryzowani przedstawiciele wyznaczeni przez zagranicznych producentów sprzętu elektrycznego lub elektronicznego,
  • producenci, importerzy i wewnątrzwspólnotowi nabywcy opakowań,
  • podmioty reprezentujące.

Co grozi za nieuiszczenie opłaty rocznej?

W sytuacji, gdy podmiot nie uiszcza opłaty rocznej, marszałek województwa z urzędu dokonuje wykreślenia podmiotu z rejestru (tak wynika z art. 64 ust. 1 pkt 1 ustawy z 14 grudnia 2012 r. o odpadach). Z kolei za prowadzenie działalności gospodarczej bez wymaganego wpisu do rejestru BDO grozi kara pieniężna od 1000 zł do 1 000 000 zł.

17 marca 2025 - Roczne sprawozdanie o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami

Do 15 marca każdego roku szereg przedsiębiorców ma obowiązek złożyć roczne sprawozdanie o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami za rok poprzedni. W związku z tym, że w 2025 roku dzień ten wypada w sobotę, która zgodnie z ustawą z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego jest dniem równorzędnym z dniem ustawowo wolnym od pracy, termin złożenia przedmiotowego sprawozdania ulega przesunięciu na poniedziałek tj. 17 marca 2025 roku.

Do jego złożenia zobowiązani są:

  • wytwórcy odpadów prowadzący ewidencję odpadów np. zakłady produkcyjne, firmy remontowe i budowlane, warsztaty stolarskie, warsztaty mechaniki samochodowej, gabinety weterynaryjne, salony kosmetyczne, lokale gastronomiczne, rolnicy gospodarujący na powierzchni powyżej 75 ha i wiele innych,
  • prowadzący działalność polegającą na gospodarowaniu odpadami, w zakresie zbierania i przetwarzania odpadów, obowiązani do prowadzenia ewidencji odpadów, z wyłączeniem odbierających odpady komunalne np. skupy złomu, biogazownie, składowiska odpadów, firmy prowadzące rekultywację wyrobisk poeksploatacyjnych, stacje demontażu pojazdów itd.,
  • podmioty prowadzące działalność polegającą na wydobywaniu odpadów ze składowiska odpadów lub ze zwałowiska odpadów.

Sprawozdanie o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami należy złożyć do marszałka województwa właściwego ze względu na miejsce wytwarzania lub gospodarowania odpadami za pośrednictwem elektronicznej Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO).

Obowiązek złożenia sprawozdania wynika z art. 75 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach.

Sprawozdania zerowe

Nie ma obowiązku składania sprawozdania w przypadku, gdy podmiot nie wytworzył w danym roku sprawozdawczym żadnych odpadów.

Co grozi za niezłożenie sprawozdania?

Za nieterminowe złożenie sprawozdania grozi grzywna w drodze mandatu karnego.

17 marca 2025 - Roczne sprawozdanie o produktach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami z nich powstającymi

Innym sprawozdaniem, które należy złożyć również do 17 marca 2025 roku, także za pośrednictwem elektronicznej Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO) jest sprawozdanie o produktach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami z nich powstającymi.

Kto powinien złożyć sprawozdanie?

Do złożenia sprawozdania o produktach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami z nich powstającymi zobowiązani są:

  • wprowadzający opakowania oraz eksportujący opakowania, o którym mowa w ustawie o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi np. producenci opakowań, huty szkła, importerzy i eksporterzy opakowań,
  • wprowadzający produkty w opakowaniach, eksportujący i dokonujący wewnątrzwspólnotowej dostawy produktów w opakowaniach, o którym mowa w ustawie o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi np. producenci napojów, sklepy internetowe, dystrybutorzy, importerzy i eksporterzy różnych towarów, sklepy stacjonarne oferujące klientom torby na zakupy, piekarnie, lokalne gastronomiczne oferujące posiłki na wynos, firmy cateringowe i wiele innych,
  • przedsiębiorcy prowadzący jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego, w której są oferowane torby na zakupy z tworzywa sztucznego, objęte opłatą recyklingową, o której mowa w ustawie o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi np. sklepy stacjonarne, hurtownie, oferujące klientom torby z tworzywa sztucznego,
  • przedsiębiorcy, o których mowa w ustawie o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej np. producenci oraz importerzy pojemników na żywność, paczek i owijek, wyrobów tytoniowych i filtrów zawierających tworzywa sztuczne, chusteczek nawilżanych, balonów, lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego, podpasek higienicznych, tamponów oraz aplikatorów do tamponów, a także narzędzi połowowych zawierających tworzywa sztuczne, lokalne gastronomiczne,
  • przedsiębiorcy wprowadzający do obrotu produkty, o których mowa w ustawie o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej np. producenci, importerzy opon pneumatycznych, olejów smarowych, preparatów smarowych, serwisy wulkanizacyjne, hurtownie, hurtownie motoryzacyjne, podmioty prowadzące odzysk i recykling odpadów powstałych z tych produktów, importerzy rowerów, pojazdów (opony pneumatyczne, oleje, preparaty smarowe stanowią przynależność lub część składową pojazdów),
  • wprowadzający pojazdy, o którym mowa w ustawie o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji np. producenci pojazdów, komisy samochodowe, dealerzy samochodowi, importerzy pojazdów,
  • wprowadzający sprzęt elektryczny lub elektroniczny np. producenci i importerzy urządzeń elektrycznych i elektronicznych, sklepy ze sprzętem komputerowym oraz urządzeniami AGD i RTV,
  • wprowadzający baterie lub akumulatory, o którym mowa w ustawie o bateriach i akumulatorach np. producenci baterii lub akumulatorów, importerzy zabawek, pojazdów, elektroniki (wraz z zamontowanymi bateriami, akumulatorami), warsztaty mechaniki samochodowej, sklepy sprzedaży detalicznej akumulatorów samochodowych.

Przedmiotowe sprawozdanie należy złożyć do marszałka województwa właściwego ze względu na siedziby podmiotu za pośrednictwem elektronicznej Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami (BDO).

Co grozi za niezłożenie sprawozdania?

Podobnie, jak w przypadku sprawozdania o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami, za nieterminowe złożenie sprawozdania grozi grzywna w drodze mandatu karnego.

31 marca 2025 - Wykaz zawierający zbiorcze informacje o zakresie korzystania ze środowiska

Koniec marca to czas rozliczenia opłat z tytułu korzystania ze środowiska. Opłaty ponoszą podmioty korzystające ze środowiska, którymi zgodnie z art. 3 pkt. 20 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska są:

  • przedsiębiorcy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców oraz przedsiębiorcy zagraniczni w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a także osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu lub hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego,
  • jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców,
  • osoby fizyczne niebędące przedsiębiorcami, korzystające ze środowiska w zakresie, w jakim korzystanie ze środowiska wymaga pozwolenia.

Za co dokładnie należy ponieść opłatę?

Opłaty należy wyliczyć w przypadku:

  • wprowadzania gazów lub pyłów do powietrza,
  • przydzielania uprawnień do emisji na zasadach określonych w ustawie o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych,
  • składowanie odpadów.

Obowiązki związane ze sporządzeniem wykazu zawierającego zbiorcze informacje o zakresie korzystania ze środowiska oraz uiszczeniem należnej opłaty są uzależnione od jej wysokości. Co to oznacza w praktyce?

Jeśli wyliczona opłata nie przekracza 100 zł – podmiot nie musi wysyłać sprawozdania do urzędu i wnosić opłaty.

W przypadku, gdy wyliczona opłata przekracza 100 zł, ale nie przekracza 800 zł – pojawia się obowiązek złożenia sprawozdania do urzędu, ale nie trzeba uiszczać opłaty.

Jeśli jednak wyliczona opłata przekracza 800 zł – wówczas należy złożyć sprawozdanie do urzędu, a także wnieść opłatę.

W jaki sposób wyliczyć należną opłatę?

Każdy przedsiębiorca ustala we własnym zakresie wysokość należnej opłaty według stawek obowiązujących w okresie, w którym korzystanie ze środowiska miało miejsce.

W celu ułatwienia podmiotom korzystającym ze środowiska realizacji tego obowiązku, Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami (KOBiZE) uruchomił na swojej stronie internetowej dodatkową funkcjonalność umożliwiającą przygotowanie wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat. Tak więc do wyliczenia opłaty można wykorzystać dane zawarte w raporcie KOBiZE.

Wiele urzędów marszałkowskich udostępnia także darmową aplikację EkoPłatnik, która pomaga przygotować wykazy zawierające informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat.

Gdzie złożyć sprawozdanie i wnieść należną opłatę?

Sprawozdanie z opłat można złożyć w postaci papierowej albo elektronicznej (za pomocą ePUAP) do marszałka województwa właściwego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska. Opłaty za wprowadzanie gazów i pyłów do powietrza, wynikające z eksploatacji niestacjonarnych urządzeń technicznych (np. środków transportu) należy wnieść na rachunek bankowy urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce rejestracji (siedzibę) podmiotu korzystającego ze środowiska, a pozostałe opłaty na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska.

Jakie są sankcje?

Nieterminowe złożenie wykazu zawierającego zbiorcze informacje o zakresie korzystania ze środowiska stanowi naruszenie, za które grozi kara grzywny.

Dodatkowo, gdy podmiot nie uiści należnej opłaty w ustawowym terminie, lub opłata została ustalono niewłaściwie (nie uwzględniono wszystkich danych) powstaje zaległość, od której naliczane są odsetki za zwłokę.

Obowiązek uiszczenia opłaty za korzystanie ze środowiska przedawnia się z upływem 5 lat licząc od końca roku, w którym upłynął termin jej wniesienia.

Autor: Dawid Nawrocki, okieminspektora.pl

Więcej artykułów z kadr/płac przeczytasz w Monitor CDK. Pobierz TUTAJ

strzalka

Poznaj najbliższe szkolenia z zakresu ESG