MIT 1: „Globalne ocieplenie” to naturalne zjawisko

Globalne ocieplenie polega na stałym podnoszeniu się średniej temperatury powietrzaw porównaniu do określonego okresu obserwacyjnego. W raporcie opublikowanym przez Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu lata 2011-2020 zostały uznane za najcieplejszą dekadę od momentu prowadzenia pomiarów (od okresu przedindustrialnego, czyli lat1850-1900). Każdego roku wykazywały one coraz większe wartości, aby w 2015 r. osiągnąć rekord na całym świecie. W Polsce również możemy zaobserwować ten trend – w ostatnich latach wzrasta liczba upalnych dni w roku, czyli takich, w których temperatura maksymalna przekroczyła 30°C. Mimo tych bezsprzecznych danych wciąż pojawiają się głosy, że obecnie obserwowany wzrost temperatur powietrza to tylko jeden z naturalnych cyklów naszej planety. W przeszłości bowiem odnotowano już podobne fale ocieplenia. Choć faktem jest ich pojawianie się w historii, należy podkreślić, że temperatura nigdy nie rosła tak szybko, a jej wzrost nie powodował tak poważnych skutków, wynikających m.in. z występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych, topnienia lodowców czy wydłużenia się okresu wegetacyjnego roślin, co dodatkowo utrudnia dostosowywanie się fauny i flory do gwałtownie zmieniających się warunków. Dodatkowo, by doszło do takiej zmiany klimatu, musi zaistnieć czynnik wymuszający tę zmianę. Czynniki te dzielimy na cykliczne i niecykliczne, są to na przykład: zmiana ilości docierającego do Ziemi promieniowania słonecznego czy koncentracji gazów cieplarnianych. Zarówno tempo, jak i kierunek obecnych zmian klimatu, nie pasują do znanych naturalnych cykli. Emisja gazów cieplarnianych jako jedyna odpowiada specyfice obecnego ocieplenia.

MIT 2: Działalność człowieka nie wpływa na klimat

Wielu ludziom wydaje się, że jednostkowe działanie człowieka nie ma bezpośredniego wpływu na zjawiska zachodzące na ziemi. Nic bardziej mylnego. Jednym z dowodów jest porównanie średniej temperatury sprzed epoki przemysłowej z obecnymi pomiarami. Okazuje się, że obecnie jest ona o ok. 1°C wyższa w stosunku do analizowanych lat. Intensywny rozwój gospodarki, przemysłu ciężkiego, rolnictwa, spalanie paliw kopalnych i niezrównoważona konsumpcja są odpowiedzialne za obecne zmiany klimatu. Czynniki te doprowadzają bowiem do zwiększonej emisji gazów cieplarnianych do atmosfery – m.in. dwutlenku węgla. Według najnowszych danych poziom stężenie tego gazu w atmosferze oscyluje wokół 420 ppm (cząsteczek na milion), podczas gdy przed rewolucją przemysłową było to 280 ppm. Dowodami na poznanie pochodzenia dodatkowego dwutlenku węgla w atmosferze, są wyniki badań izotopów węgla czy zawartości innych gazów w atmosferze – one wszystkie wskazują na to, że spalanie paliw kopalnych powoduje wzrost stężenia CO₂.

MIT 3: Topnienie lodowców nie ma wpływu na poziom wód w morzach i oceanach

Według danych NASA obecnie stan wód podnosi się średnio o 3,4 mm rocznie. Chociaż takie wartości stwarzają wrażenie niegroźnych dla człowieka, to mogą przynieść poważne konsekwencje, m.in. dla społeczeństw zamieszkujących tereny przybrzeżne. Częste
i niemożliwe do zatrzymania powodzie zagrażają życiu i zdrowiu mieszkańców, a niszcząc dorobek życia, mogą wymusić migrację. Natomiast podtapianie portów i nadmorskich miast wpływa na zaburzenie regionalnej gospodarki, która często oparta jest na transporcie morskim lub rybołówstwie.

Zmniejszanie się pokrywy lodowej na Ziemi naturalnie wpływa na zwiększanie poziomu wód w dużych zbiornikach. Jest to długotrwały, jednak regularny i coraz bardziej widoczny proces, w którym główną rolę grają przede wszystkim lądolody Antarktydy i Grenlandii, które nie są zbudowane z lodu pływającego (którego stopienie nieznacznie wpłynęłoby na poziom wód w morzach i oceanach), a spoczywają one na lądzie, stanowiąc dodatkowy magazyn wody, która trafi do oceanów.

Dodatkowo, ta sama przyczyna – czyli ocieplenie klimatu – powoduje też wzrost temperatury wody w oceanach, co przekłada się na zwiększenie objętości tej wody. Ta rozszerzalność temperaturowa wody jest głównym powodem zwiększenia poziomu wód w morzach i oceanach.

MIT 4: Wulkany emitują więcej dwutlenku węgla niż działalność człowieka

To jeden z najbardziej rozpowszechnionych mitów dotyczących zmian klimatu, któremu jednak zaprzeczają fakty. Globalnie każdego roku wulkany są odpowiedzialne za emisję 300 mln ton CO₂, a więc mniej niż emitują Niemcy (684 mln ton CO₂), Włochy (325 mln ton CO₂) czy Polska (320 mln ton). Jednocześnie działalność człowieka sprawia, że do atmosfery dostaje się ponad 36 mld ton dwutlenku węgla rocznie (to 120 razy więcej!).

MIT 5: Lasy są wystarczające, aby pochłaniać dwutlenek węgla

Zwiększanie powierzchni terenów zielonych to jeden ze sposobów na redukowanie ilości CO₂, jednak nie jest on w stanie rozwiązać problemu. Nasz kraj rocznie emituje ok. 320 mln ton dwutlenku węgla, a do jego redukcji potrzebowalibyśmy 104 mln hektarów lasu (teren ponad trzykrotnie większy niż powierzchnia naszego kraju). Obecnie tereny zalesione stanowią ok. 9 mln ha terenu Polski. Dlatego również ochrona klimatu wymaga szerokich działań, obejmujących zarówno rozwiązania globalne, jak i indywidualne działania.

Pamiętajmy, że wyszukiwanie informacji dotyczących zmian klimatu powinno być oparte na zdefiniowanych i opracowanych danych naukowych. Tylko korzystanie z pełnych i rzetelnych źródeł pozwoli na budowanie właściwej wiedzy oraz postawy ekologicznej.

Poznaj najbliższe szkolenia z zakresu ochrona środowiska