Ustawa usprawniająca ma dostosować polskie prawo do przepisów Unii Europejskiej, a konkretnie art. 11 ust. 1 i 3 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko (dyrektywy EIA). Ustawa ma uwzględnić w konsultacjach i w zakresie słownictwa także Protokół w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko do Konwencji EKG ONZ o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym sporządzonej w Espoo w 1991 r.

Kto musi starać się o decyzje środowiskowe

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. (patrz załącznik pod artykułem) w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko określa

1. rodzaje przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko;
2. rodzaje przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko;
3. przypadki, w których zmiany dokonywane w obiektach są kwalifikowane jako przedsięwzięcia, o których mowa w pkt 1 lub 2.

Przed planowaniem przedsięwzięcia należy sprawdzić w katalogu zamieszczonym w ww. Rozporządzeniu, czy inwestycja znajduje się na liście Ministerstwa.

Organy uprawnione do wydawania decyzji środowiskowych

Decyzje wydawane są przez różne organy, w zależności od rodzaju inwestycji. Organem właściwym do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest:

Regionalny dyrektor ochrony środowiska - w przypadku inwestycji:

a) będących przedsięwzięciami mogącymi zawsze znacząco oddziaływać na środowisko:

1. dróg,
2. (uchylone)
3. napowietrznych linii elektroenergetycznych,
4. instalacji do przesyłu ropy naftowej, produktów naftowych, substancji chemicznych lub gazu,
5. sztucznych zbiorników wodnych,
6. obiektów jądrowych,
7. składowisk odpadów promieniotwórczych,

b) przedsięwzięć realizowanych na terenach zamkniętych ustalonych przez Ministra Obrony Narodowej,

c) przedsięwzięć realizowanych na obszarach morskich,

d) zmiany lasu, niestanowiącego własności Skarbu Państwa, na użytek rolny,

e) przedsięwzięć polegających na realizacji inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 12 lutego 2009 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie lotnisk użytku publicznego,

f) inwestycji w zakresie terminalu,

g) inwestycji związanych z regionalnymi sieciami szerokopasmowymi,

h) (uchylona)

i) przedsięwzięć polegających na realizacji inwestycji w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych,

j) przedsięwzięć polegających na poszukiwaniu lub rozpoznawaniu złóż kopalin lub na wydobywaniu kopalin ze złóż, o których mowa w art. 10 złoża objęte własnością górniczą, prawo własności górniczej ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze, prowadzonych na podstawie koncesji,

k) napowietrznych linii elektroenergetycznych lub stacji elektroenergetycznych będących przedsięwzięciami mogącymi zawsze znacząco oddziaływać na środowisko albo przedsięwzięciami mogącymi potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, wymienionych w załączniku do ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych,

l) (uchylona)

m) przedsięwzięć, o których mowa w pkt 3, dla których wnioskodawcą jest jednostka organizacyjna Lasów Państwowych,

n) inwestycji towarzyszącej, o której mowa w ustawie z dnia 29 czerwca 2011 r. o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących,

o) przedsięwzięć, w odniesieniu do których wniósł sprzeciw, o którym mowa w art. 72 tryb wydania decyzji o o środowiskowych uwarunkowaniach ust. 10,

p) przedsięwzięć polegających na zmianie lub rozbudowie przedsięwzięć, dla których do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach właściwy był regionalny dyrektor ochrony środowiska,

r) elektrowni wiatrowych,

s) strategicznej inwestycji w sektorze naftowym,

t) inwestycji w zakresie linii kolejowych,

u) inwestycji w rozumieniu art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o Centralnym Porcie Komunikacyjnym;

Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska – w przypadku inwestycji w zakresie budowy obiektu energetyki jądrowej, o którym mowa w ustawie z dnia 29 czerwca 2011 r. o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących;

Starosta - w przypadku scalania, wymiany lub podziału gruntów;

Dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych - w przypadku zmiany lasu, stanowiącego własność Skarbu Państwa, na użytek rolny;

Wójt, burmistrz, prezydent miasta - w przypadku pozostałych przedsięwzięć.

Prognoza oddziaływania na środowisko

W ramach projektu, który zakłada prowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, należy do dokumentacji dołączyć prognozę oddziaływania na środowisko. Ma ona zawierać inwentaryzację przyrodniczą, która powinna być złożona w formie kartograficznej i opisowej. Taka forma ułatwi przeanalizowanie inwestycji pod kątem lokalizacji siedlisk zwierząt i roślin. Warto tu odnotować, że najczęstsze braki dokumentacji w raporcie oddziaływania na środowisko to: warianty przedsięwzięcia, hałas komunikacyjny i oddziaływania skumulowane. Więcej na ten temat można dowiedzieć się podczas szkolenia: Nowe zasady uzyskiwania decyzji środowiskowych w 2023 roku.

Najważniejsze rozwiązania nowelizacji

Na mocy ustawy usprawniającej:

• usprawnione zostanie wydawanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.
• wyeliminowane zostaną zbędne czynności związane z prowadzeniem dalszego postępowania w sytuacji, gdy już na wstępnym jego etapie, stwierdzona zostanie niezgodność z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego;
• do nowego katalogu inwestycji strategicznych dodane zostaną linie tramwajowe i metro, inwestycje dotyczące lotnisk użytku publicznego, a także inwestycje związane z wydobywaniem kopalin i węglowodorów ze złóż. Dotyczy to również obiektów szczególnie ważnych dla obronności lub bezpieczeństwa państwa. Chodzi o inwestycje, dla których na etapie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, nie będzie wymagana zgodność z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego;
• wyeliminowane zostaną wątpliwości interpretacyjne, jeśli chodzi o wydawanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach;
• przyjęte rozwiązania przyspieszą sprawy prowadzone przez Regionalne Dyrekcje Ochrony Środowiska;
• nowelizacja ma rozszerzyć administracyjne kary pieniężne za uchybienia w stosunku do ustaleń z decyzji na etap eksploatacji/użytkowania przedsięwzięcia.

Poznaj najbliższe szkolenia z zakresu ochrona środowiska