Aktualizacja systemu kaucyjnego - co z VAT-em za kaucje?

Społeczeństwo polskie jest gotowe na wdrożenie systemu kaucyjnego, o czym świadczy raport MKiŚ. Wynika  z niego, że aż 85 proc. Polaków jest za wprowadzeniem tego typu rozwiązania. 91 proc. respondentów deklaruje, że będzie czynnie uczestniczyć w oddawaniu opakowań zwrotnych. Ale społeczeństwo to jedno, a rozwiązania prawne – drugie.

Apel zainteresowanych – negatywne skutki systemu kaucyjnego

Po raz kolejny doprecyzowano prawo w reakcji na apel organizacji, między innymi Polskiej Federacji Producentów Żywności czy Polskiej Izby Handlu. Sygnatariusze apelu skierowanego do Premiera wymienili negatywne skutki wprowadzenia systemu kaucyjnego w kształcie sprzed ich inicjatywy. Zdaniem przedstawicieli środowisk zainteresowanych byłoby to:

• 3 miliardy złotych dodatkowego podatku VAT od kaucji, który zapłacą polscy obywatele;
• brak gwarancji zwrotu kaucji pobieranej w sklepach przy kupnie napojów;
• wzrost cen napojów, napojów mlecznych, wód, soków, nektarów i piwa, spowodowany malwersacjami finansowymi przy rozliczaniu kaucji i zebranych opakowań;
• nawet 20-procentowy spadek obrotów polskiego tradycyjnego handlu, co będzie spowodowane zbyt krótkim terminem na uruchomienie systemu;
• miliardowe oszustwa przy rozliczaniu zebranych opakowań i pobranej kaucji, powodujące bankructwo operatorów systemu i sklepów detalicznych oraz straty Skarbu Państwa;
• rozmontowanie dobrze działających systemów zwrotu szklanych butelek wielokrotnego użytku i zniechęcenie kolejnych przedsiębiorców do korzystania z tego najbardziej przyjaznego środowiskowo rodzaju opakowania;
• ryzyko znaczących utrudnień w funkcjonowaniu sklepów detalicznych poprzez brak dopasowania przepisów sanitarnych do wymogów zbiórki i transportu zbieranych odpadów opakowaniowych, szczególnie po napojach mlecznych;
• brak możliwości realizacji obowiązków w zakresie recyklingu przez samorządy w roku 2025 spowodowany brakiem możliwości zaliczenia do realizacji poziomu zbiórki w gminach około 12 miliardów opakowań objętych systemem;
• dalsze zaśmiecanie środowiska odpadami opakowaniami, których zwrot będzie znacząco utrudniony ze względu na wadliwie funkcjonujący system kaucyjny.

Zmiany w systemie wprowadzone nowym projektem

Mimo krytyki prawa, system wejść musi chociażby dlatego, że teraz wszyscy ponosimy koszty jego braku. Jako kraj płacimy podatki do UE, a ogromne kary za odpady z tworzyw sztucznych, które można stosunkowo prosto zbierać i recyklingować. Problemem jest przerzucanie odpowiedzialności za to działanie pomiędzy producentami, konsumentami czy dystrybutorami.

• Włączenie do systemu jednostek samorządu

Podmiotami, które mogą zostać najmocniej obciążone, są jednostki handlu detalicznego. Między innymi sklepy będą musiały przygotować pod kątem systemu np. poprzez zakup kaucjomatów, a także przygotowanie punktu odbioru zwracanych opakowań. Będzie się to wiązało także z wejściem w systemy rozliczeń zbierania i składania opakowań z tworzyw sztucznych. Systemy tego typu to także nowy rodzaj dokumentacji, który wymaga doszczegółowienia.

Rozwiązaniem problemów ma być odciążenie punktów dystrybucji między innymi wprowadzenie wymogu zapewnienia co najmniej jednego punktu odbierania opakowań i odpadów opakowaniowych objętych systemem kaucyjnym od użytkowników końcowych w każdej gminie. Ma to spowodować, że podmioty te będą miały jasne wytyczne co do minimalnej liczby takich punktów.

• Podążanie kaucji za produktem – zamknięty obieg kaucji

Projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi z dnia 25.04.2024 r. zakłada stworzenie tzw. zamkniętego systemu obiegu kaucji, co ma zapobiec nadużyciom w zakresie defraudacji kaucji, a także zapewnić operatorom środki do rozliczeń. Kaucja ma być  pobierana na każdym etapie łańcucha dostaw, a więc zarówno od producenta opakowań, jak i od ostatecznego konsumenta.

• Wyłączenie z VAT-u, ale nie w każdym przypadku

Kaucje za opakowania jednorazowe z tworzyw sztucznych mają być zwolnione z VAT-u, natomiast podatkiem objęte będą opakowania wielokrotnego użytku, które nie wrócą do systemu, czyli te, które stłuką się lub zgubią.

Wspieramy naszych klientów zakresie:

• kwestii regulacyjnych związanych z BDO i CBAM,
• automatyzacji procesów ewidencyjnych i sprawozdawczych z zakresu ochrony środowiska,
• przygotowywania sprawozdania BDO
• przygotowania raportu śladu węglowego.

Masz pytania? Skontaktuj się z nami!

tel: 22 299 23 23
email: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Poznaj najbliższe szkolenia z zakresu ochrona środowiska