Zmiana systemu orzekania w ZUS

            Orzeczenia w sprawach przyznania ubezpieczonym prawa do renty, zasiłków i innych świadczeń wypłacanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydawane są przez lekarzy w składzie jednoosobowym. Co więcej orzeczenia będą wydawały pielęgniarki i fizjoterapeuci.

Instancja odwoławcza

            W celu zapewnienia prawidłowości przy rozpatrywaniu odwołania od orzeczenia wydanego przez lekarza w I instancji, zwłaszcza w zakresie zapewnienia bezstronności przy ocenie odwołania, od 1 stycznia 2025 r. zastosowanie mają następujące zasady:

• lekarze orzekającym w II instancji w ZUS będzie lekarz ze specjalizacją dla schorzenia osoby orzekanej, ale także ze specjalizacją pokrewną;
• w przypadku gdy nie ma możliwości wydania orzeczenia przez lekarza o właściwej specjalizacji, wydanie orzeczenia w II instancji zostanie poprzedzone wydaniem opinii specjalistycznej przez lekarza konsultanta o specjalizacji odpowiadającej schorzeniu osoby orzekanej;
• w przypadkach skomplikowanych i trudnych sprawy odwoławcze kierowane będą do rozpatrzenia przez lekarza posiadającego większe doświadczenie w orzecznictwie lekarskim.

Co więcej, zgodnie z przepisami przejściowymi, do wydawania orzeczeń lekarzy orzeczników Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz komisji lekarskich Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w sprawach, w których postępowanie nie zostało zakończone przed dniem wejścia w życie nowej ustawy, tj. przed 1 stycznia 2025 r., zastosowanie mają już nowe przepisy.

Ta sama zasada dotyczy postępowań przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych w zakresie odwołania od decyzji w sprawach świadczeń, wydanych na podstawie orzeczeń komisji lekarskich ZUS przed wejściem w życie ustawy. Oznacza to, że w takich sprawach sądy zobowiązane będą stosować znowelizowane przepisy.

Pielęgniarki i fizjoterapeuci

            W myśl nowelizacji, pielęgniarki orzekają, w składach jednoosobowych, w sprawach o ustalenie niezdolność do samodzielnej egzystencji, tj. naruszenia sprawności organizmu w stopniu powodującym konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych.

            Z kolei fizjoterapeuci orzekają również w składach jednoosobowych, w sprawach o rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej w zakresie profilu narządu ruchu.

Stosowanie dotychczasowych przepisów

            Przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w aktualnym brzmieniu będą miały zastosowanie od 1 stycznia 2025 r. w następujących postępowaniach:

• we wszczętych i niezakończonych przed 1 stycznia 2025 r. postępowaniach dotyczących utraty prawa do zasiłku chorobowego na skutek wykonywania pracy zarobkowej w okresie orzeczonej niezdolności pracy lub wykorzystywania zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia;
• w postępowaniach dotyczących odwołania od decyzji w sprawie cofnięcia decyzji upoważniającej do wystawiania zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy, jeżeli decyzja w sprawie cofnięcia decyzji upoważniającej do wystawiania zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy została wydana przed dniem wejścia w życie nowej ustawy;
• we wszczętych i niezakończonych przed 1 stycznia 2025 r. postępowaniach w sprawie przeprowadzania kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień od pracy zgodnie z ich celem oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich.

Więcej artykułów z kadr/płac przeczytasz w Monitor CDK. Pobierz TUTAJ

Poznaj najbliższe szkolenia z kadr i płac