Zgodnie z ustawą z dnia 19 grudnia 2008 r. (Dz. U. z 223 r. poz. 164), emerytura pomostowa przysługuje osobom, które wykonywały lub wykonują pracę w szczególnych warunkach, tj. prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku.

Natomiast prace o szczególnym charakterze to pracy prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się.

Zgodnie z przepisami ustawy, prawo do wcześniejszej emerytury pomostowej przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

• urodził się po 31 grudnia 1948 r.,
• wykonywał prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przez co najmniej 15 lat,
• osiągnął wiek co najmniej 55 lat - w przypadku kobiet lub co najmniej 60 lat – w przypadku mężczyzn,
• ma staż ubezpieczeniowy (okresy składkowe i nieskładkowe) wynoszący co najmniej 20 lat - w przypadku kobiet lub co najmniej 25 lat - w przypadku mężczyzn,
• przed 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze, które zostały określone w ustawie o emeryturach pomostowych (przepisy stosowane od 1 stycznia 2009 r. z ustawy o emeryturach pomostowych) lub w ustawie emerytalnej (przepisy stosowane przed 1 stycznia 2009 r. z ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych), co najmniej przez 1 dzień,
• po 31 grudnia 2008 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze (z ustawy o emeryturach pomostowych) co najmniej przez 1 dzień.

Prawo do emerytury pomostowej przysługuje także osobie, która nie wykonywała po 31 grudnia 2008 r. pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, jeżeli na dzień 1 stycznia 2009 r. miała wymagany okres 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze (wymienionej w załącznikach do ustawy o emeryturach pomostowych) oraz spełniła pozostałe warunki przyznania świadczenia.

Od 1 stycznia 2024 r., na mocy ustawy z 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1667), wejdą w życie zmiany polegające na usunięciu z ustawy o emeryturach pomostowych wymagań dotyczących wykonywania prac w szczególnych warunkach lub prac o szczególnym charakterze przed 1 stycznia 1999 r. Oznacza to, że prawo do emerytury pomostowej przysługiwać będzie szerszej grupie osób. Przy czym, nabycie prawa do emerytury pomostowej dla tej grupy osób będzie możliwe po spełnieniu łącznie pozostałych warunków wskazanych w ustawie.

Co więcej, zgodnie z nowelizacją, przy zgłaszaniu wniosku o emeryturę pomostową osoba uprawniona nie będzie musiała rozwiązywać umowy o pracę. Dopiero w momencie wydania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzji o przyznaniu emerytury pomostowe, uprawniony będzie zobowiązany do rozwiązania stosunku pracy.

Poznaj najbliższe szkolenia z kadr i płac