Nie wszystkie okresy ubezpieczenia nabytego za granicą zostaną zaliczone do uprawnień emerytalnych. Dotyczy to wyłącznie okresów nabytych w państwach, z którymi Polska zawarła umowę międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym, w państwach Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz w Szwajcarii. Co więcej, ubezpieczony, który wykonywał prace w kilku państwach, może nabywa prawo do emerytury w każdym z nich, pod warunkiem, że wypełnia kryteria nabycia tego prawa w każdym z tych państw. Każde państwo posiada odrębny system emerytalny, odrębne regulacje prawne, a tym samym inne warunki nabycia prawa do emerytury, np. w zakresie wieku emerytalnego, wymaganych okresów składkowych i nieskładkowych

Emerytura zagraniczna

Warunkiem uzyskania emerytury za pracę w innym kraju lub krajach, konieczne jest złożenie wniosku do instytucji zajmującym się ubezpieczeniem emerytalnym w kraju, w którym się mieszka lub w którym znajdowało się ostatnie miejsce pracy osoby ubiegającej się o emeryturę. Co ważne, jeśli ubezpieczony pracował w kilku krajach Unii Europejskiej lub krajach należących do EFTA, nie ma obowiązku składać kilku wniosków o emeryturę lub rentę, np. obywatel Polski, który obecnie mieszka w Polsce, ale nigdy nie pracował w kraju i chce uzyskać emeryturę za pracę w kilku krajach Unii Europejskiej, wystarczy, że złoży wniosek o emeryturę w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, zaś ZUS przekaże ten wniosek do właściwej instytucji ubezpieczeniowej w krajach, w których pracował. I to organy rentowe w tych krajach będą zobowiązane do rozpatrzenia, według własnych przepisów prawnych, wniosku o przeliczenie i przyznanie emerytury. Wszystkie instytucje tych państw przyjmą tę samą datę złożenia wniosku, zaś ubezpieczony otrzyma odrębną decyzję o emeryturze z każdego z tych państw.

Wniosek o wypłatę zagranicznej emerytury - E 207 PL

Dokument, który należy złożyć do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w celu przekazania do właściwej instytucji ubezpieczeniowej w innym kraju, jest formularz E 207 PL.  który wskazuje na informacje dotyczące przebiegu ubezpieczenia osoby pracującej w kilku krajach. We wniosku należy wskazać m.in. informacje dotyczące okresów zatrudnienia, miejsca i państwa, w którym była wykonywana praca, nazwa podmiotu zatrudniającego oraz miejsce zamieszkania w okresie zatrudnienia. Warto zatem gromadzić dokumenty potwierdzające te informacje.

Wysokość zagranicznej emerytury

Organ emerytalny w danym kraju wyliczy wysokość emerytury zgodnie z przepisami prawnymi obowiązującymi w tym państwie. Jej wysokość uzależniona jest od wymaganego okresu pracy, w tym długości posiadanego okresu składowego i nieskładkowego w danym państwie, od wysokości otrzymywanego wynagrodzenia i wysokości odprowadzanych od niego składek. Co istotne, organy w państwach, w których ubezpieczony ubiega się o emeryturę, obliczają wysokość części emerytury, którą będą wypłacać, uwzględniając okresy składkowe z innych krajów UE/EFTA. W związku z tym, w pierwszej kolejności określa się tzw. teoretyczną kwotę emerytury, tj. sumuje się okresy pracy we wszystkich krajach UE/EFTA i ustala wysokość emerytury, przyjmując, że wszystkie składki zostały odprowadzone w ramach danego krajowego systemu emerytalnego. Następnie kwotę tę koryguje się w stosunku do okresu czasu, przez który w tym kraju dana osoba objęta była ubezpieczeniem i wylicza się tzw. świadczenie proporcjonalne. Jeśli ubezpieczony spełnia się warunki niezbędne do uzyskania emerytury w danym kraju, organ rentowy wylicza również wysokość emerytury krajowej, tzw. świadczenie niezależne, i porównuje wysokość świadczenia proporcjonalnego i świadczenia niezależnego. Ubezpieczony otrzymuje tą emeryturę, której wysokość w danym kraju jest wyższa. Decyzje w sprawie emerytury poszczególne kraje przesyłają na formularzu P1.

Na mocy przepisów unijnych dotyczących koordynacji ubezpieczeń społecznych w krajach UE, np.:

• ubezpieczony, który wystąpi się do ZUS o emeryturę (lub rentę), ale wymagany polski staż ubezpieczenia okaże się zbyt krótki, aby nabyć prawo do polskiego świadczenia, wówczas polski organ emerytalny doliczy okresy ubezpieczenia z innych państw UE lub EFTA,
• ubezpieczony, który złożył do ZUS wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy, ale stał się niezdolny do pracy w czasie ubezpieczenia w innym państwie UE lub EFTA, ZUS uzna ten warunek za spełniony i przyzna świadczenie,
• ubezpieczonemu, który pobiera emeryturę lub rentę z ZUS, ZUS może, na jego wniosek, wypłacać świadczenie na rachunek zagraniczny w państwie, w którym się mieszka.

Więcej artykułów z kadr/płac przeczytasz w Monitor CDK. Pobierz TUTAJ

Poznaj najbliższe szkolenia z kadr i płac