Ponadto, zgodnie z § 6 ww. rozporządzenia, pracodawca może skierować pracownika na dodatkowe badania lekarskie w sytuacji, gdy:

• pracownik zgłasza pracodawcy niemożność wykonywania dotychczasowej pracy i wnioskuje o przeniesienie go na inne stanowisko pracy, ze względu na podejrzenie szkodliwego wpływu wykonywanej pracy na jego zdrowie (art. 55 § 1 kodeksu pracy),
• u pracownika występują objawy wskazujące na powstawanie choroby zawodowej (art. 230 § 1 kodeksu pracy),
• pracownik, który uległ wypadkowi przy pracy lub u którego stwierdzono chorobę zawodową, lecz nie zaliczono go do żadnej z grup inwalidów, wnosi o przeprowadzenie badań mających na celu stwierdzenie niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy (art. 231 kodeksu pracy).

Co ważne, pracodawca wydaje pracownikowi skierowanie na przeprowadzenie badań dopiero po zgłoszeniu przez pracownika niemożności wykonywania dotychczasowej pracy.

A co w przypadku, gdy pracodawca powziął uzasadnione podejrzenie pogorszenia stanu zdrowia pracownika, które może potencjalnie stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia pracownika lub innych osób? Przepisy kodeksu pracy nie przewidują więc wprost podstawy do skierowania pracownika na badania okresowe. W moim przekonaniu jednak, wystarczającą podstawę do skierowania pracownika na przedterminowe badania lekarskie, których celem przecież jest weryfikacja rzeczywistego stanu zdrowia pracownika i jego zdolności do wykonywania zadań, stanowi art. 94 i art. 207 ust. 2 kodeksu pracy. Przepisy te nakładają na pracodawcę obowiązek dbałości o zdrowie i życie pracowników oraz zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, co obejmuje również kierowanie pracowników w razie uzasadnionej potrzeby na badania lekarskie, pomimo posiadania przez nich ważnych orzeczeń lekarskich stwierdzających brak przeciwwskazań do pracy na zajmowanym stanowisku.

Stanowisko to znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Sądu Najwyższego.

W wyroku z 18 grudnia 2002 r., sygn. akt I PK 44/02, Sąd Najwyższy uznał, że: „aktualnym orzeczeniem lekarskim w rozumieniu art. 229 § 4 k.p. jest orzeczenie stwierdzające stan zdrowia pracownika w dacie, w której ma być dopuszczony do pracy. Zachowuje ono aktualność w okresie w nim wymienionym, jednak staje się nieaktualne w przypadku wystąpienia w tym okresie zdarzeń, które mogą wskazywać na zmianę stanu zdrowia pracownika”. Oznacza to, że każde zdarzenie mogące spowodować zmianę stanu zdrowia pracownika w stopniu, który może wpłynąć na bezpieczeństwo wykonywania pracy przez pracownika, może spowodować, że orzeczenie lekarskie o zdolności pracownika do pracy przestanie być aktualne. To wręcz obliguje pracodawcę, zgodnie z art. 207 kodeku pracy, do skierowania pracownika na badania lekarskie.

Warto podkreślić, że również Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w odpowiedzi na pytanie o możliwość skierowania pracownika na wcześniejsze badania okresowe w sytuacji podejrzenia pogorszenia stanu zdrowia, przyznało, że w przypadku stwierdzenia objawów, mogących potencjalnie świadczyć o pogorszeniu stanu zdrowia pracownika, co może mieć negatywne skutki nie tylko dla samego pracownika, ale także jego współpracowników lub osób trzecich, pracodawca ma nie tylko prawo, ale i obowiązek wydania skierowania na profilaktyczne badania, które podejrzenie takie potwierdzi lub wykluczy).

Przy czym, ocena przez pracodawcę zmiany stanu zdrowia pracownika, w szczególności pogorszenie stanu zdrowia, powinna spełniać przesłanki zasadności (pogorszenie stanu zdrowia powinno nastąpić w stopniu, który uniemożliwia lub znacznie utrudnia wykonywanie pracy na danym stanowisku i potencjalnie może stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia pracownika lub innych osób) i obiektywizmu (objawy pogorszenia stanu zdrowia pracownika powinny być widoczne).