Pojęcie utworu pracowniczego reguluje art. 12 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Przepis ten przewiduje, że jeśli z ustawy lub umowy o pracę nie wynika nic innego, pracodawca nabywa autorskie prawa majątkowe do utworu stworzonego przez pracownika w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy pracownika, z chwilą przyjęcia tego utworu.
Art. 12. 1. Jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.
2. Jeżeli pracodawca, w okresie dwóch lat od daty przyjęcia utworu, nie przystąpi do rozpowszechniania utworu przeznaczonego w umowie o pracę do rozpowszechnienia, twórca może wyznaczyć pracodawcy na piśmie odpowiedni termin na rozpowszechnienie utworu z tym skutkiem, że po jego bezskutecznym upływie prawa uzyskane przez pracodawcę wraz z własnością przedmiotu, na którym utwór utrwalono, powracają do twórcy, chyba że umowa stanowi inaczej. Strony mogą określić inny termin na przystąpienie do rozpowszechniania utworu.
3. Jeżeli umowa o pracę nie stanowi inaczej, z chwilą przyjęcia utworu pracodawca nabywa własność przedmiotu, na którym utwór utrwalono.
Należy podkreślić, że utworem pracowniczym może być utwór stworzony jedynie w ramach umowy o pracę. Utworem pracowniczym zatem nie jest utwór powstały w ramach umowy cywilnoprawnej, takiej jak umowa zlecenie czy umowa o dzieło.
Dodatkowo, o ile pracodawca nabywa autorskie prawa majątkowe do utworu, zupełnie czym innym są autorskie prawa osobiste do utworu, które nie mają wymiaru stricte ekonomicznego. Prawa te związane są ściśle z osobą twórcy i nie podlegają zrzeczeniu się lub zbyciu.
Mając powyższe na uwadze, zasadne jest twierdzenie, iż w interesie pracodawcy jest zapewnienie sobie nie tylko skutecznego przeniesienia autorskich praw majątkowych do utworów, ale również zabezpieczenie odpowiedniego sposobu wykonywania przez twórcę autorskich praw osobistych. Skoro bowiem twórca (bez względu na to czy jest pracownikiem czy byłym pracownikiem) nie może się zrzec tych praw, to zarówno w orzecznictwie, jak i w literaturze przyjmuje się, iż może on skutecznie zobowiązać się do ich niewykonywania wobec pracodawcy, bądź nawet zezwolić na ich wykonywanie przez pracodawcę w jego imieniu (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 14 maja 2007 r., I ACa 668/06, LEX nr 351786).
