Pakt na rzecz czystego przemysłu (Clean Industrial Deal)

Komisja Europejska dostrzega pilną potrzebę wzmocnienia konkurencyjności przemysłowej, co stało się jeszcze bardziej istotne w kontekście rosnących cen energii oraz napięć geopolitycznych. Wzrost cen energii w Europie w porównaniu do Stanów Zjednoczonych i Chin stanowi poważne wyzwanie dla europejskich firm. Ponadto, dominacja Chin w produkcji technologii czystej energii i dostawach surowców budzi obawy o przyszłą pozycję Europy na globalnym rynku.

Clean Industrial Deal opublikowany z datą 26.02.2025 r.  jest odpowiedzią na te wyzwania, mając na celu zamknięcie luk w dekarbonizacji przemysłu oraz stworzenie nowej strategii przemysłowej. Przewodnicząca Komisji Europejskiej, Ursula von der Leyen, wskazała na potrzebę innowacji i zmniejszenia zależności, jako kluczowych aspektów tej inicjatywy.

Pakt jest kontynuacją Europejskiego Zielonego Ładu, ale kładzie większy nacisk na przemysł. Podczas gdy Zielony Ład koncentrował się na szerokich działaniach w obszarze zrównoważonego rozwoju, Clean Industrial Deal ma za zadanie wprowadzenie konkretnych rozwiązań, które umożliwią przemysłowi przejście na procesy wspierające ochronę środowiska.

Co zawiera Clean Industrial Deal?

• Plany obniżenia cen energii, zwiększenia popytu na produkty ekologiczne, zapewnienia finansowania na transformację, zwiększenia cyrkularności i dostępu do surowców, pracy nad globalnymi partnerstwami w celu osiągnięcia celów UE oraz tworzenia miejsc pracy i umiejętności. Wszystko to zostanie osiągnięte poprzez wdrażanie istniejącego ustawodawstwa, proponowanie nowych przepisów i inicjatyw oraz pozyskiwanie wsparcia publicznego i prywatnego.
• Równolegle z Clean Industrial Deal Komisja Europejska przedstawiła Plan działań na rzecz przystępnej energii, mający na celu zaoszczędzenie 260 miliardów euro rocznie do 2040 roku. Plan powinien pomóc europejskiemu przemysłowi stać się bardziej konkurencyjnym poprzez obniżenie cen, a także zmniejszenie rachunków dla obywateli europejskich. W Planie działań trzy kluczowe obszary są szczególnie istotne dla przemysłu: (1) obniżenie rachunków za energię, (2) przyspieszenie wdrażania czystej energii i elektryfikacji, z ukończonymi połączeniami i sieciami, a także czystą produkcją oraz (3) zapewnienie dobrze funkcjonujących rynków gazu.
• Clean Industrial Deal zawiera także wsparcie dla nowych technologii. Ponad 100 miliardów euro powinno zostać zainwestowane w produkcję technologii czystej energii w Europie, obok działań mających na celu zwiększenie sprzedaży, takich jak zamówienia publiczne. Ma to zostać ustanowione poprzez Ustawę o przyspieszeniu przemysłowym, którą Komisja ma zaprezentować pod koniec 2025 roku i która ma na celu zwiększenie popytu na produkty ekologiczne produkowane w UE.
• Cyrkularność jest również kluczowym aspektem umowy. Komisja Europejska planuje w 2026 roku przedstawić Ustawę o gospodarce cyrkularnej, aby zapewnić bardziej efektywne wykorzystanie rzadkich materiałów i przyspieszyć transformację w kierunku gospodarki cyrkularnej.
• Inne elementy obejmują wskaźnik kluczowych wyników (KPI) mający na celu zwiększenie wskaźnika elektryfikacji w gospodarce z obecnego 21,3 procent do 32 procent w 2030 roku oraz kolejny cel związany z instalacją 100 gigawatów mocy odnawialnej rocznie do końca dekady.

Jak zareagowali interesariusze?

Reakcje na Clean Industrial Deal były mieszane. Grupy zajmujące się odnawialnymi źródłami energii wyraziły zadowolenie z planu elektryfikacji, natomiast niektóre kraje, jak Francja, skrytykowały umowę za niewystarczającą siłę. Minister przemysłu i energii Francji, Marc Ferracci, porównał ją do „leku homeopatycznego", co wskazuje na sceptycyzm wobec jej potencjalnego wpływu na konkurencyjność przemysłu.

Paulina Hennig-Kloska, polska Minister Klimatu i Środowiska, podkreśliła znaczenie dyskusji o Clean Industrial Deal na posiedzeniu Rady ds. Środowiska, które miało miejsce 27 marca 2025 roku. - Wszyscy zgadzamy się, że Europa potrzebuje skutecznych narzędzi wspierających dekarbonizację europejskiego przemysłu. Clean Industrial Deal może wzmocnić konkurencyjność UE, jednocześnie promując czyste technologie i gospodarkę o obiegu zamkniętym. Dzisiejsza dyskusja miała kluczowe znaczenie dla identyfikacji inicjatyw, które mogą uczynić dekarbonizację potężnym motorem wzrostu dla europejskich przedsiębiorstw - zaznaczyła.

Nowy pakt na rzecz czystego przemysłu to ambitna inicjatywa. Kluczowe będzie jednak, czy te ambitne plany zostaną przełożone na konkretne działania i odpowiednie finansowanie.

Aby dowiedzieć się więcej w zakresie zrównoważonego rozwoju kliknij tutaj

Poznaj najbliższe szkolenia z zakresu ESG