Zasady wykonywania pracy zdalnej
W myśl nowych przepisów, zasady wykonywania pracy zdalnej pracodawca będzie mógł zawrzeć w:
- porozumieniu zawieranym między pracodawcą i zakładową organizacją związkową, lub
- regulaminie ustalonym przez pracodawcę – jeżeli nie dojdzie do zawarcia porozumienia z zakładową organizacją związkową albo jeżeli u pracodawcy nie działa żadna zakładowa organizacja związkowa - w tym przypadku regulamin ustalany będzie po konsultacji z przedstawicielami pracowników.
Polecenie pracy zdalnej przez pracodawcę lub na wniosek pracownika
Wykonywanie pracy zdalnej pracodawca i pracownik będą mogli uzgodnić na etapie zawierania umowy o pracę bądź w trakcie trwania stosunku pracy. Do uzgodnienia będzie mogło dojść z inicjatywy pracodawcy albo na wniosek pracownika, złożony w postaci papierowej lub elektronicznej.
Wykonywanie pracy zdalnej będzie możliwe bądź na polecenie pracodawcy bądź na wniosek pracownika.
Pracodawca będzie mógł skierować pracownika do świadczenia pracy zdalnej w czasie:
- obowiązywania stanu nadzwyczajnego,
- stanu zagrożenia epidemicznego albo
- stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu lub w okresie, w którym z powodu siły wyższej zapewnienie przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu pracy pracownika nie będzie czasowo możliwe.
W tych przypadkach pracodawca będzie mógł w każdym czasie cofnąć polecenie wykonywania pracy zdalnej za co najmniej jednodniowym uprzedzeniem. Co więcej, wydanie przez pracodawcę polecenia pracy zdalnej będzie możliwe tylko wówczas, gdy pracownik, bezpośrednio przed wydaniem polecenia, złoży oświadczenie, że posiada warunki lokalowe i techniczne do jej wykonywania. Z kolei w sytuacji, w której u pracownika zmienią się warunki lokalowe i techniczne, a on sam nie będzie mógł dalej świadczyć pracy zdalnie, będzie miał obowiązek poinformować o tym pracodawcę, a ten będzie mógł niezwłocznie cofnął polecenie pracy zdalnej.
Z wnioskiem o świadczenie pracy w formie zdalnej, złożonym w formie papierowej lub elektronicznej, będzie mógł też wystąpić pracownik. Co ważne, w przypadku pracownika – rodzica dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności, pracownicę w ciąży, pracownika wychowującego dziecko do 4. roku życia i pracownika sprawującego opiekę nad innym członkiem najbliższej rodziny lub inną osobą pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym, posiadających orzeczenie o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, pracodawca zobowiązany będzie uwzględnić wniosek, chyba że nie będzie to możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika, np. w służbach mundurowych.
Nowe przepisy przewidują również możliwość złożenia wniosku o zaprzestanie pracy zdalnej. Każda ze stron stosunku pracy będzie mogła wystąpić z takim wnioskiem, złożonym w postaci papierowej lub elektronicznej, o zaprzestanie wykonywania pracy w trybie zdalnym i przywrócenie poprzednich warunków świadczenia pracy.
Okazjonalna praca zdalna
Na wniosek pracownika praca zdalna będzie mogła być wykonywana okazjonalnie. Wymiar okazjonalnej pracy zdalnej nie będzie mógł przekroczyć 24 dni w ciągu roku kalendarzowego. Oznacza, że w tym wypadku wykonywanie pracy zdalnej będzie możliwe wyłącznie ze względu w szczególnych okolicznościach, uzasadnionych potrzebami pracownika. Pracodawca powinien uwzględnić wniosek pracownika o wykonywanie okazjonalnej pracy zdalnej.
W przypadku okazjonalnej pracy zdalnej, pracodawca zostanie zwolniony z wielu obowiązków, np. z obowiązku ustalania zasad wykonywania tej pracy w porozumieniu ze związkami zawodowymi lub w regulaminie, pozyskania od pracownika oświadczeniem o posiadaniu odpowiednich warunków lokalowych i technicznych, dostarczenia pracownikowi materiałów i narzędzi pracy niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, czy pokrycia kosztów związanych z wykonywaniem pracy zdalnej.
Obowiązki pracodawcy
Nowelizacja nakłada na pracodawcę obowiązek m.in. zapewnienia pracownikowi materiałów i narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, pokrycia kosztów związanych z pracą zdalną, w tym kosztów korzystania z Internetu i zużycia energii elektrycznej. Ponadto, przyznaje stronom stosunku pracy uprawnienia do ustalenia zasad wykorzystywania przez pracownika prywatnych narzędzi pracy i materiałów w pracy zdalnej oraz zasad wypłaty i wysokości ekwiwalentu pieniężnego.
Kontrola pracy zdalnej i bhp
Pracodawca będzie miał możliwość przeprowadzania kontroli w miejscu wykonywania przez pracownika pracy zdalnej oraz jej rodzaju. Taka kontrola będzie musiała zostać wcześniej uzgodniona z pracownikiem. Zasady kontroli powinien określać regulamin, polecenie pracy zdalnej lub porozumienie zawarte z pracownikiem. Wykonywanie czynności kontrolnych nie może naruszać prywatności pracownika wykonującego pracę zdalną i innych osób ani utrudniać korzystania z pomieszczeń domowych w sposób zgodny z ich przeznaczeniem.
Kontroli będą podlegać procedury ochrony danych osobowych oraz warunki bezpieczeństwa i higieny pracy.
Uprawnienia pracowników wykonujących pracę zdalnie
Nowe przepisy ustanawiają zakaz dyskryminacji pracownika wykonującego pracę zdalną oraz przyznają prawo pracownikowi wykonującemu pracę zdalną do przebywania na terenie zakładu pracy na zasadach przyjętych dla ogółu pracowników.
