Zaprzestanie wykonywania pracy zdalnej

Z kolei w przypadku, u pracownika nastąpi zmiana warunków lokalowych i technicznych uniemożliwiająca wykonywanie pracy zdalnej, zobowiązany jest on niezwłocznie poinformować o tym pracodawcę. Pracodawca wówczas cofa polecenie wykonywania pracy zdalnej.
Inaczej jest w sytuacji, gdy uzgodnienie pomiędzy pracodawcą a pracownikiem co do wykonywanie pracy zdalnej nastąpiło w trakcie zatrudnienia: każda ze stron umowy o pracę może wystąpić z wiążącym wnioskiem o zaprzestanie wykonywania pracy zdalnej i przywrócenie poprzednich warunków wykonywania pracy. Strony ustalają przy tym termin przywrócenia poprzednich warunków wykonywania pracy, który nie może być dłuższy niż 30 dni od dnia otrzymania wniosku.
W razie braku porozumienia co do przywrócenie poprzednich warunków, powrót następuje automatycznie w dniu następującym po upływie 30 dni od dnia otrzymania wniosku.
Co charakterystyczne, ze szczególnej gwarancji świadczenia pracy w formie zdalnej korzystać mogą pracownicy, o których mowa w art. 6719 ust. 6 i 7, tj. pracownica w ciąży, pracownik wychowujący dziecko do ukończenia przez nie 4 roku życia, pracownik sprawujący opiekę nad innym członkiem najbliższej rodziny lub inną osobą pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym, posiadającymi orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, pracownik-rodzic dziecka posiadającego zaświadczenie o ciąży powikłanej oraz w sytuacji niepowodzeń położniczych, pracownik-rodzic dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności określonym w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (nawet po ukończeniu przez nie 18 roku życia), pracownik-rodzic dziecka posiadającego odpowiednio opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego lub orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych (nawet po ukończeniu przez nie 18 roku życia). W stosunku do tej grupy pracowników pracodawca nie może wystąpić z wiążącym wnioskiem o zaprzestanie wykonywania pracy zdalnej i przywrócenie poprzednich warunków wykonywania pracy przez pracownika. Gwarancja ta ma zatem charakter stały, chyba że dalsze wykonywanie pracy zdalnej nie jest możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika – wówczas przywrócenie poprzednich warunków pracy jest możliwe.
Ponadto, ustawodawca zagwarantował pracownikom ochronę przed wypowiedzeniem przez pracodawcę umowy o pracę w razie:

• odmowy wyrażenia przez pracownika zgody na zmianę warunków wykonywania pracy dokonywanej w trakcie zatrudnienia w inicjatywy pracodawcy,
• wystąpienia z wnioskiem o wykonywanie pracy zdalnej przez pracownika korzystającego ze szczególnej gwarancji wykonywania pracy zdalnej,
• zaprzestania wykonywania pracy zdalnej na wiążący wniosek pracownika.

Wskazane sytuacje nie mogą stanowić przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie przez pracodawcę stosunku pracy tym grupom pracowników.

Obowiązki pracodawcy w zakresie pracy zdalnej

Wykonywanie pracy zdalnej (całkowitej lub hybrydowej) nakłada na pracodawcę obowiązek:

• zapewnienia pracownikowi wykonującemu pracę zdalną materiały i narzędzia pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej,
• zapewnienia pracownikowi wykonującemu pracę zdalną instalacji, serwisu, konserwacji narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej lub pokrycia ów związane z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, a także pokrycia kosztów energii elektrycznej oraz usług telekomunikacyjnych niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej,
• pokrycia innych kosztów niż koszty określone powyżej bezpośrednio związane z wykonywaniem pracy zdalnej, jeżeli zwrot takich kosztów został określony w porozumieniu ze związkami zawodowymi, w regulaminie, w poleceniu wykonywania pracy zdalnej albo w porozumieniu z pracownikiem,
• zapewnienia pracownikowi wykonującemu pracę zdalną szkolenia i pomocy technicznej niezbędnej do wykonywania tej pracy,
• umożliwienie pracownikowi wykonującemu pracę zdalną przebywanie na terenie zakładu pracy, kontaktowanie się z innymi pracownikami oraz korzystanie z pomieszczeń i urządzeń pracodawcy, zakładowych obiektów socjalnych i prowadzonej działalności socjalnej – na zasadach przyjętych dla ogółu pracowników,
• określenia procedury ochrony danych osobowych oraz przeprowadza, w miarę potrzeby, instruktaż i szkolenie w tym zakresie ustalenie zasad BHP w pracy zdalnej, w tym z koniecznością przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego z uwzględnieniem w szczególności wpływu pracy na wzrok, układ mięśniowo-szkieletowy oraz uwarunkowania psychospołeczne w danej pracy,
• równego traktowania pracowników wykonującym pracę zdalną zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych niż inni pracownicy zatrudnieni przy takiej samej lub podobnej pracy, z uwzględnieniem odrębności związanych z warunkami wykonywania pracy zdalnej.

Obowiązki pracownika w zakresie pracy zdalnej

Wykonywanie pracy zdalnej (całkowitej lub hybrydowej) również dla pracownia wiąże się z pewnymi obowiązkami:

• pracownik potwierdza w oświadczeniu zapoznanie się z przygotowaną przez pracodawcę oceną ryzyka zawodowego oraz informacją zawierającą zasady bezpiecznego i higienicznego wykonywania pracy zdalnej oraz zobowiązuje się do ich przestrzegania,
• dopuszczenie pracownika do wykonywania pracy zdalnej jest uzależnione od złożenia przez pracownika oświadczenia zawierającego potwierdzenie, że na stanowisku pracy zdalnej w miejscu wskazanym przez pracownika i uzgodnionym z pracodawcą są zapewnione bezpieczne i higieniczne warunki tej pracy,
• dopuszczenie pracownika do wykonywania pracy zdalnej w drodze polecenia pracodawcy jest uzależnione od złożenia przez pracownika bezpośrednio przed wydaniem polecenia oświadczenie, że posiada warunki lokalowe i techniczne do wykonywania pracy zdalnej,
• pracownik zobowiązany do przestrzegania procedury ochrony danych osobowych,
• pracownika zobowiązany jest do zorganizowania w miejscu wykonywania pracy zdalnej stanowiska pracy zdalnej, uwzględniając wymagania ergonomii,
• w przypadku zmiany warunków lokalowych i technicznych uniemożliwiających wykonywanie pracy zdalnej, pracownik zobowiązany jest poinformować o tym niezwłocznie pracodawcę.

Istotne jest, że ustawodawca odszedł od obowiązku składania przez pracownika oświadczeń, zgód lub wniosków tylko w formie papierowej – dopuścił możliwość składania ich również w formie elektronicznej. Podobna zasady dotyczy szkoleń czy instruktaż w zakresie ochrony danych osobowych oraz zasad BHP – zgodnie z nowymi regulacjami mogą się być one przeprowadzone w całości za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej

Kontrola pracy zdalnej

Nowe przepisy dopuszczają możliwość dokonywania przez pracodawcę kontroli pracy zdalnej oraz określają obowiązki pracodawcy i pracownika w tym zakresie. Zasady takiej kontroli precyzuje się w regulaminie pracy zdalnej, poleceniu wykonywania pracy zdalnej wydanym przez pracodawcę bądź w porozumieniu zawartym z pracownikiem. Kontroli może podlegać m.in. przestrzeganie przez pracownika procedury ochrony danych osobowych w miejscu wykonywania pracy zdalnej albo przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
Co istotne, kontrola taka będzie realizowana w uzgodnionym przez strony miejscu wykonywania pracy zdalnej. Miejscem tym najczęściej jest prywatne mieszkanie (dom) pracownika.

W związku z tym:

• kontrolę przeprowadza się w porozumieniu z pracownikiem w miejscu wykonywania pracy zdalnej w godzinach pracy pracownika,
• pracodawca dostosowuje sposób przeprowadzania kontroli do miejsca wykonywania pracy zdalnej i jej rodzaju,
• wykonywanie czynności kontrolnych nie może naruszać prywatności pracownika wykonującego pracę zdalną i innych osób ani utrudniać korzystania z pomieszczeń domowych w sposób zgodny z ich przeznaczeniem.

Jeżeli w trakcie kontroli pracy zdalnej, pracodawca stwierdzi uchybienia w przestrzeganiu przepisów i zasad w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy lub w przestrzeganiu wymogów w zakresie bezpieczeństwa i ochrony informacji, w tym procedur ochrony danych osobowych, zobowiązuje pracownika do usunięcia stwierdzonych uchybień we wskazanym terminie albo cofa zgodę na wykonywanie pracy zdalnej przez tego pracownika. W przypadku wycofania zgody na wykonywanie pracy zdalnej, pracownik rozpoczyna pracę w dotychczasowym miejscu pracy w terminie określonym przez pracodawcę.

Poznaj najbliższe szkolenia z prawa pracy