Rzecznik Praw Pracowniczych to jedna z nowych instytucji, jaka ma się pojawić w polskim porządku prawnym i której zadaniem będzie ochrona szeroko rozumianych praw pracowniczych.

W art. 22² Kodeksu pracy, przyznano pracodawcom prawo do wprowadzenia w zakładzie pracy monitoringu. Pod pojęciem monitoringu ustawodawca rozumie szczególny nadzór nad terenem zakładu pracy lub terenem wokół zakładu pracy w postaci środków technicznych umożliwiających rejestrację obrazu.

W art. 22² Kodeksu pracy, przyznano pracodawcom prawo do wprowadzenia w zakładzie pracy monitoringu. Pod pojęciem monitoringu ustawodawca rozumie szczególny nadzór nad terenem zakładu pracy lub terenem wokół zakładu pracy w postaci środków technicznych umożliwiających rejestrację obrazu.

Zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2780), zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu z tytułu niezdolności do pracy lub niemożności wykonywania pracy po ustaniu zatrudnienia, jeśli spełnione są łącznie następujące warunki:

1. niezdolność do pracy trwała minimum 30 dni,

• niezdolność do pracy powstała nie później niż 14 dni, licząc od dnia ustania tytułu do ubezpieczenia chorobowego, tj. zatrudnienia, lub niezdolność do pracy powstała nie później niż w ciągu 3 miesięcy od ustania zatrudnienia - jeżeli jest to choroba zakaźna, której okres wylęgania wynosi więcej niż 14 dni, lub inna choroba, której objawy chorobowe pojawiają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby.

Przy czym, w myśl art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zasiłek chorobowy nie przysługuje za okres niezdolności do pracy po ustaniu zatrudnienia, tj. tytułu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli ubezpieczenie to ustało w związku z wyczerpaniem prawa do zasiłku chorobowego.

Co ważne, przepis ten stosuje się również odpowiednio do żołnierza zwolnionego z czynnej służby wojskowej. W przypadku żołnierza, podstawą dla obliczenia wysokości zasiłku chorobowego jest kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Wymiar zwolnienia lekarskiego po ustaniu zatrudnienia

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu nie dłużej niż przez 91 dni trwania niezdolności do pracy od ustania zatrudnienia. Limit ten został skrócony z limitu 182 dni od dnia 1 stycznia 2022 r. na mocy przepisów ustawy z dnia 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw.

Co istotne, limit ten nie dotyczy niezdolności do pracy:

1. powstałej wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów;
2. spowodowanej gruźlicą;
3. występującej w trakcie ciąży.

Tutaj zasiłek chorobowy przysługuje do wyczerpania okresu zasiłkowego wynoszącego 182 dni – w przypadku niezdolności do pracy powstałej wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów, oraz  270 dni - w przypadku niezdolności do pracy powstałej w trakcie ciąży oraz niezdolności spowodowanej gruźlicą.

Bez zasiłku chorobowego po ustaniu zatrudnienia

Nie w każdej sytuacji niezdolność do pracy po ustaniu zatrudnienia będzie skutkować nabyciem zasiłku chorobowego przez ubezpieczonego. Wyjątki w tym zakresie wskazane zostały w art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zgodnie z tym przepisem, zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego i za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego nie przysługuje, gdy ubezpieczony niezdolny do pracy:

1. ma ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy,
2. kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby;
3. nie nabyła prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia,
4. jest uprawniona do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,
5. podlega obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników.

Poznaj najbliższe szkolenia z kadr i płac

Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, nadzór i kontrolę przestrzegania prawa pracy, w tym przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, sprawuje Państwowa Inspekcja Pracy.

Stawiennictwo pracownika, w prywatnej sprawie, na wezwanie policji, prokuratury, sądu czy innego organu państwowego w charakterze strony, oskarżonego czy świadka jest obowiązkowe. Zaniechanie tego obowiązku może wiązać się z nałożeniem na niego kary grzywny.

Wyższy ZUS to w tym roku nadal zmora przedsiębiorców. Obserwujemy prawo pod tym kątem i czekamy na decyzje dotyczące ostatecznego kształtu zapowiadanych przez rząd wakacji ZUS.

Nowe zasady w zakresie minimalnych wymagań bhp i ergonomii pracy przy monitorach ekranowych będą miały zastosowanie do stanowisk pracy utworzonych od dnia 17 listopada 2023. Natomiast stanowiska pracy utworzone do tego dnia będą musiały zostać dostosowane w ciągu 6 miesięcy.

Powiatowy urząd pracy zwróci koszty wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy w wysokości określonej w umowie, nieprzekraczającej 6-krotnej wysokości przeciętnego wynagrodzenia. Sprawdzamy, kto może skorzystać z refundacji i na jakich zasadach się to odbywa.

Zgodnie z art. 36 ust. 1 Kodeksu pracy, okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i umowy o pracę zawartej na czas określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy.